Yatağa bağımlı hastalar için NİHAN projesi

Proje ile daha evvelden yatağa bağımlı olan ya da geçirdiği kaza felç trafik kazası üzere sebeplerle hastanede tedavi gördükten sonra ambulans ile meskene nakli gerekenlerin hastaneden, konutlarındaki yataklarına kadar ambulansla, sıhhat takımları eşliğinde nakilleri sağlanıyor. İstanbul Vilayet Sıhhat Müdürlüğü 3 No’lu Kamu Hastaneleri Hizmetleri Lideri Dr. Abdulvahit Sözüer, NİHAN ile ilgili ayrıntıları birinci kere Demirören Haber Ajansı ile paylaştı.

Yatağa bağımlı bakım hastaları ya da trafik kazası, inme, kanser üzere büyük ameliyatlar sonrası hastaneden meskene ambulansla nakledilmesi gereken şahısların, taburcu olduktan sonra ‘eve nasıl gideceğiz ?’ sıkıntısı, Türkiye’de birinci defa İstanbul’da pilot uygulama olarak başlatılan NİHAN (Nitelikli Hasta Nakli) projesi ile tahlile kavuşuyor. Şimdiye dek hasta yakınlarının varsa kendi özel araçları, yoksa belediye ya da özel ambulans şirketleri ile uğraşarak kendi başlarına çözmeye çalıştıkları bu büyük sorunu gidermek üzere kurgulanan NİHAN projesi, kamu hastanelerinde tedavi gördükten sonra taburcu olan hastaların hayatlarını, bir nebze olsun kolaylaştırılacak. Mart ayından bu yana 5 ilçede pilot uygulama olarak başlanan projenin, birkaç ay sonra tüm İstanbul’da yaygınlaştırılması planlanıyor. İstanbul 3 No’lu Kamu Hastaneleri Başkanlığı bölgesindeki Bakırköy, Bağcılar, Esenler, Güngören ve Bahçelievler’i içeren yaklaşık 2,5 milyonluk nüfusuyla 5 ilçedeki 7 kamu hastanesini kapsayacak formda başlatılan proje ile şimdiye dek 15’i oksijen eşliğinde, toplamda 178 hasta ambulans ve NİHAN sıhhat takımları eşliğinde hastaneden konutlarına nakledildi. İçlerinde paramedik, acil tıp teknisyeni ve hemşirenin de yer aldığı 4 takımla başlatılan proje yaygınlaştırıldığında, İstanbul genelindeki tüm kamu hastanelerinden ambulansla konuta nakledilemeye gereksinim duyan hastalar için, ambulans ve takım sayıları da artırılacak.

“BELEDİYELER VE KENDİ İMKANLARIYLA ÇÖZMEYE ÇALIŞIYORLARDI”

İstanbul Vilayet Sıhhat Müdürlüğü bünyesinde gerçekleştirilen projenin yürütücüsü İstanbul 3 No’lu Kamu Hastaneleri Hizmetleri Lideri Dr. Abdulvahit Sözüer, NİHAN ile ilgili ayrıntıları DHA’ya anlattı. Dr. Sözüer, kurguda tüm planlamaların hastane ve sıhhat gruplarınca yapıldığını, uygun hastaların hiçbir yere başvurmak zorunda kalmadan, hastane odasından konutlarındaki rahat yataklarına ambulans ve sıhhat grupları ile itimatla nakledildiklerini söyledi. Dr. Sözüer, “Hastanelerimizde yatıp, taburcu olacak hastalarımız var. Bu hastalarımızın sedye ile nakledilmesi gerekiyor. Evvelce, belediyeler ya da özel ambulans şirketleri üzerinden çözmeye çalışıyorlardı. Biz de kendi bünyemizde bulunan ambulanslarımızla ve tekrar İstanbul Acil Sıhhat Hizmetleri Başkanlığımızın da takviyesiyle, bir ambulans kurgusu yaptık” dedi.

“HER ŞEYİ GRUPLARIMIZ PLANLIYOR”

Hastaların bunun için rastgele bir yere müracaat yapmasına gerek olmadığının altını da çizen Dr. Sözüer, “Hastanede yattıkları kliniğin doktorları, oradaki sıhhat çalışanlarımız, bir kıymetlendirme yapıyorlar ve (Barthel) puanlama kriterleri var. Bu da milletlerarası bir ölçek esasen. Bu hasta yarı yatalak ya da tam yatalaktır diye bir kıymetlendirme yapılıyor. Hasta şayet o puanlamaya uygunsa, karar veriliyor ve ‘Bu hastanın sedye ile nakli gerekiyor’ diye bildirim yapılıyor. Hastanelerimizdeki daha evvelden eğitimini verdiğimiz NİHAN koordinatörlerimizle irtibata geçiyorlar ve hastanın kıymetlendirme skalasını NİHAN koordinatörümüz onaylıyor. Sonra talep bizim sistemimize düşüyor ve biz de gün içerisinde, hastanın ne vakit hastaneden taburcu olması gerekiyorsa o saate nazaran ambulanslı gruplarımızı görevlendirip hastanın konutuna naklini gerçekleştiriyoruz” diye konuştu.

“EVDE SIHHAT RANDEVULARINI DA GRUPLARIMIZ OLUŞTURUYOR”

Uygulamadan, aslında daima yatağa bağımlı olmayan lakin büyük ameliyat geçirmiş ve meskene olağan araçla götürülemeyecek hastalar da dahil, pekçok hastanın yararlanabileceğine de işaret eden Dr. Özüer, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Büyük kanser ameliyatı geçirmiş olabilir, felçli olabilir, hatta hasta nakledilirken oksijene gereksinimi olabilir. Ayrıyeten bu projenin bir öteki hoş yanı şu; Bu tıp hastaların tahminen sonrasında meskende de bakıma muhtaçlığı oluyor. Örneğin büyük bir kalça protez ameliyatı olmuş hastaya 3 gün sonra pansuman gerekiyor. Meskende Sıhhat ünitelerimiz var lakin birden fazla hasta yakınının bundan haberi bile olmayabiliyor zira beşerler böylesi durumlarda hakikaten bazen ismini soyadını bile unutuyor. Hastalarımızı bununla da uğraştırmıyoruz. Şayet hastaneden çıktıktan sonra konutta sıhhate muhtaçlığı olacaksa, iki gün sonra, bir hafta sonra, ya da daima olarak; o esnada meskende sıhhat randevusunu da oluşturuyoruz. Hastamızı konuta naklettiğimizde de gruplarımız bilgilendirme yapıyor. ‘Evde sıhhat randevunuzu şu gün, şu saat için oluşturduk; takımlarımız gelecek’ diye.”

“İKİNCİ PLANDA POLİKLİNİK MUAYENESİNE GİDECEK HASTALAR VAR”

Uygulamanın şimdilik yalnızca hastanede yatarak tedavi almış hastalar için geçerli olduğunu belirten Dr. Abdulvahit Sözüer, ikinci basamaktaki planlarının, poliklinik hizmeti için ambulansla gün içinde hastaneye gidip gelmesi gereken hastalar için de farklı bir kurgu planladıklarının muştusunu de verdi ve kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bazen yatağa bağımlı ya da bakım hastalarımızın da, gün içerisinde poliklinik muayeneleri için hastaneye gidip gelmesi gerekebiliyor. Bu proje şimdi işin bu kısmını kapsamıyor lakin ikinci planda da bu kurgu var. Çünkü acil hasta için 112’yi arıyorsunuz ve ambulansla götürüyorsunuz fakat acil dışı ambulans hastalarının, örneğin meskende sıhhatte kayıtlı bakım hastalarımızın bir biçimde günlük, saatlik, hastaneye götürülüp getirilmesi gereksinimleri da doğabiliyor. Bu hususta da hem belediyelerimizle, hem de kendi bünyemizdeki imkanlarımız dahilinde bir çalışma yürütüyoruz. Projemizin ikinci basamağında bunu da hayata geçirmeyi düşünüyoruz.”

HAZİRAN SONUNDA 8 İLÇE DAHA SİSTEME DAHİL EDİLECEK

Dr. Sözüer, Haziran sonuna kadar toplamda 15 kamu hastanesinin hizmet verdiği ve Silivri, Çatalca, Arnavutköy, Büyükçekmece, Esenyurt, Avcılar, Küçükçekmece ve Başakşehir ilçelerinin dahil olduğu, “İstanbul 6 No’lu Kamu Hastaneleri Hizmetleri Bölgesinin” de projeye dahil edileceğini kaydederek kelamlarını şöyle noktaladı: “Bu uygulamanın en hoş tarafı, hastanın bir de meskende sıhhat randevusu almakla uğraşmak zorunda kalmaması. Konuta gittiğinde ‘Ne yapacağım ben?’ diye çaresiz kalmasına müsaade vermiyoruz. Mart ayında başlamıştık, Haziran ayının sonunda öncelikle İstanbul 6’ncı bölgemizi de ekleyeceğiz sisteme. Sonra tüm İstanbul’da yaygınlaştırılmasını planlıyoruz. Ameliyat olan hasta sayısı muhakkak, klinikten çıkan hasta sayısı belirli, hastanelerimizdeki yatak periyot suratını da biliyoruz. Bu hususta rahatlıkla planlama sağlayabiliriz. Şimdiye kadar 178 hastamızın hastaneden meskene naklini gerçekleştirdik. En yaşlı hastamız 98 yaşındaydı. En genç hastamız da 4 yaşında bir çocuğumuzdu. 98 hastamız, yatağa tam bağımlıydı ve 15 hastamızın da nakil sırasında oksijene gereksinimi vardı, öbür meskenine türlü nakledilemezdi. 94 hastamız ise daha evvel hiç, konutta sıhhat hizmetine kayıtlı değildi.”

7 KAMU HASTANESİNDEN İSTANBUL’UN HER YERİNE NAKİL

4 adet 112 ambulansı ve Bahçelievler Devlet Hastanesi’nin hasta nakil aracı ile 178 hastanın konuta naklinin gerçekleştirildiği NİHAN kapsamında toplam 4 grupla Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi (EAH), Bağcılar EAH, Bahçelievler Devlet Hastanesi, İstanbul Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon EAH, Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sıhhati ve Hudut Hastalıkları EAH, Esenler Bayan ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi ile Lepra Deri ve Zührevi Hastalıkları Hastanesi’nde yatarak tedavi gören hastalar, gereksinim halinde taburcu olduktan sonra İstanbul’un neresinde oturuyor olursa olsun, meskenine kadar ambulansla götürülüyor.

Hafta içi 09:00-18:00 saatleri ortasında uyum merkeziyle hizmet veren NİHAN grupları, tam bağımlı, ileri derecede bağımlı, oksijene muhtaçlık duyan, felçli, ameliyat olan ve kanser tedavisi alan hastaların meskene naklini sağlıyor. Acil sıhhat hizmetlerinde acil yardım gerektirmeyen hastaların naklinde NİHAN’ın kullanılması ile vakit ve iş yükünün de azaltılması amaçlanıyor.

“ESNAFTAN YARDIM İSTİYORDUK HASTAMIZI TAŞIMAK İÇİN”

Kalça kırığı ameliyatı geçirdiği için bir haftadır Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde tedavi gören 77 yaşındaki Şefika Saka’nın gelini Fatma Latife, “Hastamız oturamıyordu, yatar vaziyette ambulansla konuta nakli gerekiyordu. Biz kendi imkanlarımızla ambulans araştırmaya başlamıştık. Lakin hastanemizin bu türlü hoş bir uygulaması varmış, bize bilgi verdiler. O kadar keyifli olduk ki. Hepsine sonsuz teşejkür ediyoruz” dedi. 3 yıldan fazladır yatağa bağımlı bir halde hayatını sürdüren 82 yaşındaki Adalet Över’in kızı Oya Över ise annesini vakit zaman çeşitli tedaviler için hastaneye yatırmak zorunda kaldıklarını anlatarak, birkaç ay evvel de Kovid kuşkusu ile Murat Dilmener Acil Durum Hastanesi’ne yatırıldıklarını ve taburcu olduktan sonra bu sefer meskene NİHAN grubu ile getirilmekten çok memnun olduklarını söyledi. Över, “Bir hafta Kovid kısmında yattı. Sonra pandemi servisine aldılar. 3,5 ay falan tedavi gördü orada. Bu kere tabibimiz, ‘Böyle bir uygulama var, meskene giderken rahat bir halde ambulansla göndereceğiz’ dedi. Bu çeşit hastaların hastaneye gitmeleri aslında büyük bir düşünce, dönüşü farklı bir kahır. Bu türlü bir tahlil olması bizim için hakikaten çok değerliydi. Ben her hastane dönüşü, erkek kardeşlerimi çağırmak zorunda kalıyordum annemi taşımak için. Bulamazsam sağdan soldan, esnaf arkadaşlardan yardım istiyordum üst (6. Kata) taşıyabilmek içinö diyerek minnettarlığını lisana getirdi.