Uluslararası basında bilişsel savaş ve terör örgütü PKK

Prof. Dr. Zakir Avşar, terör örgütü PKK ve uzantılarınca gerçekleştirilen terör hareketlerinin milletlerarası basında temsil meselesine dair bir kıymetlendirme kaleme aldı.

***

Günümüz dünyasında hakikate karşı bilişsel savaşın yaygın bir halde kullanılmaya başlandığını, insanların gerçeklerle bağlarının koparıldığını ve kendi gözleriyle gördükleri, kulaklarıyla duydukları ve hatta bazen içinde olup yaşadıkları gerçekleri bile kendilerinden istendiği üzere algıladıkları bir iklim yaratıldığını görüyoruz.

Türkiye’de meydana gelen terör aksiyonları, dünyanın “saygın” kabul edilen medya kuruluşları eliyle “terör” bağlamından koparılarak ve okuyucuyu olayın failinden uzaklaştıracak biçimde kamuya yansıtılıyor

Bilişsel savaş nedir?

Bilişsel savaş nedir dediğimizde karşımıza çıkan tarif şudur: Bilişsel savaş kuşku tohumları ekmeye, ortaya birbiriyle çatışan kıssalar sürmeye, niyetleri kutuplaştırmaya, kümeleri radikalleştirmeye ve onları ahenk içindeki bir toplumu karışıklığa sürüklemeye yahut parçalamaya sevk edecek hareketlere teşvik etmeye çalışır. Toplumsal medya ve akıllı aygıt teknolojilerinin yaygın olarak kullanıldığı ülkeler bu cins hücumlar karşısında daha zayıf durumdalar. Bilişsel savaşlarda amaca ulaşmak için uydurma bilgiye ve habere muhtaçlık yoktur. Savaş, gerçeklerin çarpıtılması suretiyle de yürütülebilir.

Terör hareketinin “terör” bağlamından kopartılması sorunu

Bir terör örgütüne karşı milletlerarası hukuk kurallarına uygun olarak ve yasal müdafaa kapsamında yapılan operasyonlar karşısında gösterilen reaksiyonun aşırılığı, fakat olağanın kaybedilmesiyle açıklanabilir

İstanbul Taksim’de PKK ve uzantıları eliyle gerçekleştirilen terör saldırısına ve sonrasında gerçekleştirilen uğraş operasyonlarına yönelik içeriden ve dışarıdan yaklaşımlar bahsin pek çok boyutuyla, bilhassa de “bilişsel savaş” çerçevesinde tartışılması gerekliliğini ortaya koyuyor. Dünyanın rastgele bir yerinde sivillerin yoğunlukla kullandığı bir alanda patlayan, ölümlere ve yaralanmalara yol açan bir bomba, yapanın kimliğine bakılmaksızın öncelikle “terör faaliyeti” olarak kaydedilir. Haberin lisanı ve kurgusuna “terörist faaliyet” vurgusu hâkim olur. Ardından bu terörist faaliyete ait bulgular ele alınır. Kim tarafından ve ne gayeyle yapıldığı konusunda kamuoyu aydınlatılır. Kuşkusuz, burada haberin gerçekler üzerine inşa edilmesi gerekir ki gerçeklere ait bilgiler ve ispatlar da elbette güvenlik güçlerinin çalışmaları ile ortaya çıkar ve onların açıklamaları ile kamuoyuna ulaşır. Şayet haberler gerçekler üzerine inşa edilmemiş olursa bu defa örgütlü bir yapının haberler üzerine tesirli olacak biçimde medyayı kullandığına vehmedilir.

Batı medyası, haber temsillerinde terör örgütü PKK-PYD-YPG üyesi teröristleri DEAŞ ile gayret üzerinden mitleştirmiştir

Taksim’de terör örgütü PKK’nın Suriye uzantısı YPG’li oldukları tespit edilen teröristlerce gerçekleştirilen terör faaliyeti sonrası kimi değerli yayın organlarının olaylara yaklaşımları ve gerçekleri şuurlu bir halde çarpıtma eforları Türkiye’nin birinci kere karşı karşıya kaldığı vahim durumlar olarak ele alınamaz. Türkiye’de meydana gelen terör aksiyonları, dünyanın “saygın” kabul edilen medya kuruluşları eliyle “terör” bağlamından koparılarak ve okuyucuyu olayın failinden uzaklaştıracak halde kamuya yansıtılıyor. Taksim saldırısı sonrası New York Times’ın Türk turizmini açıkça gaye alan haberi ve Reuters’in dezenformasyon eforu kuşkusuz ki tekil örnekler olarak bedellendirilemez. Ardından Birleşmiş Milletler’in 51. unsuru çerçevesinde gerçekleştirilen Pençe Kılıç Harekatı’na karşı yaklaşımları da, teröre maruz kalmış bir ülkenin büyük bir itinayla sivilleri incitmeden teröristlerin üzerine gitmesi olarak değil de büyük bir saptırmayla “Kürtlere yönelik” olarak inşa edilmiştir.

Terör örgütü PKK’nın milletlerarası basında temsili

Terörizmle ilgili kavramların haber metinlerinde kullanılması konusunda, farklı ülkelerin medya kuruluşlarının nitelendirmeleri birbirinden farklıdır. Bu kapsamda, Batı medyasının Türkiye’nin hassasiyet duyduğu noktalarda, yaptıkları haberlerde aldatıcı içerikleri dolanıma soktuğu gözlenebilir. Batı basını, haberlerde terör örgütü PKK’dan bahsederken çoğunlukla “gerillalar”, “asiler”, “savaşçılar”, “direnişçiler”, “ayrılıkçı güçler”, “Kürt savaşçılar” hatta “özgürlük savaşçıları” gibi tabirler kullanıp “teröristler” demiyor.

Özellikle terör örgütü YPG/PKK bahisli haberlerde Avrupa ve ABD medyasının son devirde tarafsızlığını yitirdiği örnekler görülmektedir. Batı medyasının Türkiye zıtlığının kökenleri oldukça geçmişe dayanıyor. Bu zıtlığın ekonomik, siyasi, dini ve tarihi kökenleri bulunuyor. Bir terör örgütüne karşı memleketler arası hukuk kurallarına uygun olarak ve legal müdafaa kapsamında yapılan operasyonlar karşısında gösterilen reaksiyonun aşırılığı, lakin olağanın kaybedilmesiyle açıklanabilir.

Batı medyası, PKK ve Suriye’deki uzantısı PYD-YPG’nin 10-15 yaşlarındaki çocukları zorla ailelerinden kopararak devşirdiğine ve radikalleştirdiğine değinmemiştir. PKK’nın ele geçirdiği bölgelerde demografik yapıyı değiştirerek yüz binlerce Kürdü ve Arabı sürgün ettiği, bu insanların birçoklarının da Türkiye’de mülteci olarak yaşadığı bilgisini aktarmamıştır. Sivillere ilişkin meskenlerin ve tarım yerlerinin teröristler tarafından yıkıldığından ve çiftçilerin hayvanlarına zorla el koyulduğundan da bahsetmemiştir. Sonuç olarak Batı medyası, haber temsillerinde terör örgütü PKK-PYD-YPG üyesi teröristleri DEAŞ ile gayret üzerinden mitleştirmiştir.

Hatırlanırsa yabancı basın kuruluşlarının 15 Temmuz darbe teşebbüsünü ele alış biçimlerine bakıldığında da darbe teşebbüsünü ve hayatını kaybeden insanları ikinci plana iten, objektiflik ve hakikat habercilik prensipleri ile bağdaştırılması mümkün olmayan bir yayın siyaseti gözlenmişti.

Sonuç olarak Türkiye’ye yönelik terör haberlerinin sunumunda çok taraflı bir tavrın olduğu, hatta işin bilişsel savaş noktasına kadar vardırıldığı verdiğimiz örneklerden de açıkça görülüyor.

Sorumlu ve gerçek habercilik

Elbette medya, ne radikal senaryolar üreten teröristler tarafından yönlendirilmeli ne de hükümetin ağzı üzere davranmalı ancak terör olaylarını sunarken etik kıymetlere ve bilhassa gerçeklere dikkat etmeli, terör hareketleri nedeniyle mevcut demokratik sistemin yara aldığını haberlerde vurgulamalıdır.

Terör konusunda sorumlu ve gerçek bir habercilik istisnasız tüm haber kuruluşlarından beklenen en temel pahalar ortasındadır. Ayrıyeten medyanın, yayımladığı haberlerde tehlikeli durumlarda nasıl davranılması gerektiği konusunda kamuyu bilgilendirmesi de faydalı olacaktır. Münasebetiyle terör olaylarına dair haberlerin sunuluşunda basının olayı kızıştırabilecek, etkileyebilecek ya da teröristlerin haber almalarını sağlayacak ayrıntıların sunumunu geciktirmesi ya da ertelemesi; haber sunumunu olayın objektif haber kıymetiyle orantılı olarak ve bütüncül bir halde gerçekleştirmesi; çok fazla tanıtım ve reklamdan kaçınarak kanıtlanmamış söylentileri ya da meyyit sayılarını bildirmemesi yararlı olacaktır. Aksi takdirde benzeri hareketlere meyilli şahısları cesaretlendirmiş ya da devletin tahlil planını ortaya koyarak teröristlerin tedbir almasını sağlamış olur.

Gazetecilerin müzakerelerin bir kesimi ya da tarafı olmaktan kaçınması; medyanın basın havuzunu öbür haber tertipleri ve yasal kurumlarla kolektif bir biçimde oluşturmaya istekli olması; haber medyasının terörizmin yüksek oranda riskler içeren ve düşük oranda muvaffakiyet kazanma mümkünlüğü bulunan bir davranış olduğunu vurgulaması; terör olaylarını görmezde gelmemekle birlikte, taleplerin yasal bir tabanda bildirilmesi gerektiği konusunda kamuoyunun eğitilmesi konuları da tıpkı oranda kıymet taşıyor.

Medyanın şiddeti estetize eden, sıradanlaştıran, olağanlaştıran bir yayıncılık anlayışını terk etmesi kıymetli. Bu tıp bir yayıncılık, sıkıntıların kaba kuvvet ve ferdi kahramanlıklarla çözülebileceği yanılgısı yaratıyor. Dezenformasyon ve manipülasyon da haber lisanının oluşturulması sürecinde görülen en büyük tehlikelerden. Terör haberlerindeki etik ihlallere her gün bir yenisinin eklendiğini söylemek abartılı olmayacaktır. Bu etik ihlallerin yanı sıra, yeni medya nizamının bir sonucu olarak şahsen teröristlerce yönetilen medya kuruluşlarının varlığı yeni meseleleri beraberinde getiriyor. Terör konusunda ulusal ve milletlerarası basın kuruluşlarını bağlayıcılığı olan kozmik etik kuralların oluşturulmasına muhtaçlık duyuluyor. Bu kapsamda düzenlenecek geniş iştirakli çalıştaylar yarar sağlayabilir.

[Prof. Dr. Zakir Avşar, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İrtibat Fakültesi Dekanı]

TERÖR, dezenformasyon, AKTÜEL Haberleri

https://www.haber7.com/guncel/haber/3283028-uluslararasi-basinda-bilissel-savas-ve-teror-orgutu-pkk