Uçaktayken Telefonu ‘Uçak Modu’na Almanın Asıl Nedeni

Aslında havacılık navigasyonu ve bağlantısı sistemi, 1920’li yıllarda uçuş anında paraziti (iletişim kanallarında oluşan cızırtı) engellemek için düzenlenmiş bir radyo kanalı üzerinden işliyordu.

Yani bu ağ üzerinden paraziti kesmeye çalışıyorlardı diyebiliriz. Ancak günümüzde teknolojiçok daha gelişmiş olduğu için telefonu uçaktayken hala niçin uçuş moduna almamız gerekiyor diye merak ediyorsanız bunun sebeplerini bir de Yüksek Uçak Mühendisi Meriç Kahvecioğlu’ndan dinleyin.

Aslında elektronik aygıtlar, uçağın irtibat ve navigasyon sistemleriyle tıpkı frekansta enerji yayabiliyor. Ancak 1992 yılında yapılan bir araştırmada uçuş anında bu aygıtların kullanılmasının uçağa (iniş ve kalkış anı dışında) rastgele bir sorun yaratmadığı tespit edildi. 

Görsel: Electronics How Stuff Works

Amerika’da irtibat komitesi çalışanları, cep telefonları ve uçak navigasyonu için özel olarak ayrılmış frekans ayarları üretmeye başladı. Bunun emeli ikisinin de frekanslarının birbirine karışmasını önlemek. Sonra dünyadaki başka hükûmetler de bu mantığı benimsiyor ve bu mevzu üzerine çalışmalar yapıyor. Hatta ABD’nin, ilgi cazibeli biçimde birinci defa 2014 yılında elektronik aygıtların uçuş esnasında büsbütün açık kalmasına müsaade verdiği biliniyor.

Zaten aslına bakarsanız uçuşlarda telefonun uçak moduna alınmaması, bugüne kadar uçak düşmesine sebep olmamıştır.

Bu durum tahminen ileride de uçağın düşmesine sebep olmayacaktır. Ancak kokpit içerisinde, HF ya da VHF antenler kullanarak yüksek frekanslarda baz istasyonlarıyla irtibat kurulması, radyo kesintilerine ya da pilotların tuhaf sesler duymasına (alıcılarda oluşan parazitler) sebep olabilir. Bunların sonucunda kule ile kurulan bağlantının sağlıklı olamayabileceği sonucu ortaya çıkıyor. Buradan ortaya çıkan yanlış anlaşılmalar ile birlikte uçuş esnasında telaş yaratabilecek durumların yaşanması muhtemeldir. Bunlara ek olarak az ihtimal de olsa pusula göstergelerini etkileyebilir. Bu pusulalar bilhassa iniş ve kalkışta kullanıldığından iniş ve kalkıştaki alınacak aksiyonlar daha değerli hale geliyor.

İşte hala elektronik aygıtların uçakta yasak olmasının en değerli nedeni: Parazitler 

Görsel: Hello Tech

Dünyada sehayat eden 2,2 milyarın üzerindeki yolcu sayısını bir düşünelim. Bu oran nereden çıktı derseniz, 2021 yılında uçakla seyahat eden toplam yolcu sayısı bu civarlardaydı diyebiliriz. Kablosuz ağlar da birbirlerinin sinyallerinden etkilendiği için yerdeki uçuş ekipmanları ile ilgili öbür kablolar, uçan tüm yolcular telefonlarını kullandığında çok yükleme yapabiliyor. Misal 5G kablosuz ağ olağanda bilgilerin süratli aktarılması ve sıkıntısız internet kullanımı için sıkça tercih edilse de havacılık sektörü bunun kullanılmasını pek sevmez. Olağanda havacılık bağlantı sistemlerinde radyo frekansının kapasitesi oldukça kısıtlıdır.

Yani herkesin telefonunun frekansını kaldıracak kapasitede değil gibi düşünebilirsiniz. İşte bu yüzden de 5G kablosuz ağ bant genişliğinin aralığının, havacılık ağı genişliğine ayrılmış olan aralığa hayli yakın olması; havaalanının yakınında ve uçağın inişine yardımcı olan navigasyon sistemlerinde parazit yapıyor. Parazit denen sorun da zaten irtibat esnasında telsizde oluşan hışırtılar diyebiliriz. Kalkış ve iniş uçuşun en kıymetli safhaları zira buralar pusulaların en çok kullanıldığı kısımlar. Bu nedenle parazit meydana gelebiliyor.

Aslında evvelce parazit sorunu yoktu zira 3G ve 4.5G havacılık ağına yakın bir bant ağına sahip değildi. 5G’den sonra ise üstte bahsettiğimiz nedenlerle durum değişti. Buna tahlil olarak en son baz istasyonlarının havaalanına yakın yerlerde kurulmaması gerektiği konuşuluyordu. Lakin bu duruma hala tahlil bulunabilmiş değil.

“Yolcuların uygunsuz davranışlarının uçak moduyla ne alakası var?” demeyin zira var.

Görsel: Utopia Fans

Bazı hava yolu şirketleri, müşterilerine, kullandıkları kadar ödeyebilecekleri yahut fiyatsız halde kullanabilecekleri Wi-Fi hizmeti veriyor. Bu sayede bireyler cep telefonlarını uçuş esnasında kullanabiliyor. Fakat alışılmış bu hizmetten herkesin tıpkı anda yararlanması, uçuşun sağlıklı yapılabilmesi için bir pürüz teşkil ediyor. Misal 200 kişi birebir anda bir uçakta seyahat ediyor ve herkes tıpkı anda Wi-Fi’ye bağlanıp telefon görüşmeleri gerçekleştiriyor. Düşünsenize, bu türlü bir durumda kabin memurları yiyecek-içecek servisi yapmak için 200 yolcunun hepsinin telefonunu kapatmasını beklese uçak saatinden daha geç kalkmak durumunda kalır.

Kabin memurları, uçağın kalkışa geçme esnasında insanlara telefonlarını kapatmalarını söylediklerinde yolcuların agresif davranışlarıyla karşılaştıklarını söylüyor. Bazı yolcularda uçak korkusu yahut uçuş tedirginliği de olabiliyor. Natürel bu nedenle de onların, emniyet kemeri takmamak, öteki yolcularla tartışmak, güvenlik tedbirlerine uymamak üzere beğenilen olmayan davranışları olabiliyor. Yani elektronik alet kullanımının belli kurala bağlı olmaması bu tip yolcuların uçakta daha fazla tehlike yaratmasına yol açabiliyor.

Görsel: MEL Magazine

Yine de uçak artık kalkmışken telefon kullanmanın uçağa rastgele bir ziyan vermediği biliniyor. Ancak kalkış ve iniş anında telefonların uçak moduna alınması son derece elzem. 

https://www.webtekno.com/ucak-modu-neden-tehlikeli-h128252.html