Türkiye, Google ile anlaşacak mı?

Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Lideri Ali Taha Koç, Google’nın telif ödemesi konusuna ait “Kültür ve Turizm Bakanlığımız ve biz de yasal düzenlemeler üzerinde çalışmaları yapıyoruz. Bu manada da içerik üretmenin çok daha kar sağlayacağını söyleyebilirim. Yakında olumlu sonuç çıkar” dedi.

Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Lideri Ali Taha Koç şunları söyledi;

Hakan Çelik: Çok önemsediğimiz bir mevzu. Türkiye Büyük Millet Meclisi Dijital Mecralar Kurulu Lideri Hüyesin Yayman bu mevzuyu çok yakından takip ediyor. Bugün Milliyet Gazetesi’nin de manşetinde “Google ile Telif Virajı” diye kullanmışlar. Telif hakkı yayın kuruluşlarımız bakımından haber üreten kurumlar bakımından da çok kıymetli. Son durum nedir?

Ali Taha Koç: Kültür ve bakanlığımızda fikri ve sanat yapıtları kanununda bir düzenleme dğeişikliğine gereksinimimiz var. Bilhassa en son avrupa Birliği’nden çıkan tasarıyla birlikte arama motorları, haber üreticisi yahut fikri haber üretenlere bir telif verme zaruriliği getirdi. Bu teknolojinin bilhassa çok büyük bir haber üreticisi yahut içerik üreticilerine sağlamış olduğu çok büyük bir takviye temelinde. Zira artık içerik üreticilerinin bu işlerden daha yüksek ölçülerde bir yarar sağlamasına sebep olacak. Hoş bir gelişme olduğunu düşünüyoruz.

Hakan Çelik: Bizim lehimize sonuçlanacak üzere görüyor musunuz?

Ali Taha Koç: Tabi. Kültür ve Turizm Bakanlığımız da bizle yasal düzenlemeler üzerine çalışmaları yapıyoruz. Bu manada da bütün içerik sağlayıcılarının bilhassa arama motorlarında bu içeriklerin yalnızca şu anda arama motorları onu tarayıp paylaşıyorlardı. Artık paylaşırken o içerikle ilgili telif verme zorunluluğuna hakikat bir gidiş var. Bu bağlamda baktığınız vakit da içerik üretmenin çok daha yarar sağlayacağını söyleyebilirim.

Hakan Çelik: Yakında olumlu sonuç çıkar mı?

Ali Taha Koç: Çıkar inşallah.

Hakan Çelik: Google dediğimizde büyük bir teknoloji şirketi lakin bir arama motoru istikametiyle de bildiğimiz için alternatif arama motorları… Ben gençliğimde gazeteciliğe birinci başladığımda Alta Vista ile başlamıştım. Sonra öbürleri da geldi. Başlayan ve kaybolanlar var. Rusların Yandex’leri var. Nedir durum? Burada ağır bir Google hakimiyeti var.

Ali Taha Koç: Biz dijital dünyada tabir özgürlüğünden bahsederken daima bundan bahsediyoruz. Vatandaşlarımızın alternatiflerini kullanmalarını istiyoruz. Yalnızca bir tane arama motorlarına bağlı kalmamalarını bilgiye erişirken birden fazla arama motorlarını kullanmalarını. Bir aramayı farklı arama motorlarında hangi farklı sonuçların çıkacağına bakıyorum ki zira o arama motorlarının gerisinde da bir yapay zeka algoritması var.

Hakan Çelik: Hangilerini kullanıyorsunuz?

Ali Taha Koç: Genelde Google’ınkini Bing’i, Yanii… Bunların hepsi ortasında bir harmanlama yapıyorum. Ve şunu da söylemem gerekiyor; Yalnızca arama motorunda değil anlık iletileşme uygulamalarında da, toplumsal medya platformlarında da alternatiflerin olması gerektiğini düşünüyoruz. Hakim platformalar var. Mesela Twitter, Instagram var. Bir operatörümüzün yapmış olduğu Yaay platformu var. Türkiye’nin verisi Türkiye’de kalacak diye bir mottomuz var. Zira datanın pahaya dönüşmesi fakat ve lakin yerli ve ulusal uygulamalarla olabilir.

GOOGLE İLE TELİF VİRAJI

Başkan Yılmaz – Türkiye, Avrupa’da 300 medya kuruluşuna “telif hakkı” ekseninde ödeme yapmayı kabul eden dünyanın en büyük arama motorlarından Google ile ön görüşmeyi gerçekleştirdi. TBMM Dijital Mecralar Komitesi Lideri Hüseyin Yayman ve birtakım kurul üyeleri “dezenformasyon teklifi” için Meclis’e gelen Google temsilcisi ile gayri resmi konuşma gerçekleştirerek “telif hakkı anlaşmasına” yönelik bir adım daha attı. Görüşmede Yayman “Türkiye ile de benzeri muahedenin olmasını istiyoruz” talebini iletirken, Google Türkiye Hükümet Bağlar ve Kamu Siyasetleri Müdürü Pelin Kuzey Karaman “konunun müzakeresine olumlu yaklaşıyoruz” karşılığını verdi.  

‘AYNI MUAHEDEYİ İSTİYORUZ’ 

Milliyet’in edindiği bilgilere nazaran, TBMM Dijital Mecralar Komisyonu’nda görüşülerek kabul edilen “dezenformasyon teklifi” için Meclis’e gelen Google Türkiye Hükümet Münasebetler ve Kamu Siyasetleri Müdürü Pelin Kuzey Karaman ile “telif anlaşması” konusunda yeni bir temas gerçekleşti. Kimi kurul üyelerinin de olduğu gayri resmi görüşmede Yayman, Google temsilcisine, Almanya, Fransa, İngiltere, Avusturalya ve Kanada’da gerçekleştirilen “telif anlaşmalarını” hatırlatarak “Türkiye ile de benzeri bir mutabakatın olmasını istiyoruz” talebini iletti. Bu manada Google idaresine görüşme davetini ilettiklerini lisana getiren Yayman, en kısa müddette bu mevzuyu netliğe kavuşturmak istediklerini bildirdi. Google temsilcisi Karaman ise Google’ın öteki başka ülkelerde telif hakkı konusunda değişik muahede ve uygulamaları benimsediğini belirtirken, mevzunun müzakeresi için “pozitif bakıyoruz” değerlendirmesini yaptı. Karaman, gerekli çalışmaları yapıp Türkiye ile TBMM’de müzakereye oturacakları iletisini verdi. 

‘MASAYA YATIRACAĞIZ’ 

Avrupa’da dijital telif hakkı konusunda birtakım ülkelerle masaya oturan Google temsilcilerini Türkiye’ye davet ettiklerini hatırlatan Yayman, Milliyet’e yaptığı açıklamada, Google yetkililerinin önümüzdeki günlerde Meclis’e gelerek görüşeceklerini kaydetti. Telif konusunun bir çok dünya ülkesinde tartışıldığını lisana getiren Yayman, “Biz bu bahiste dijital bir diplomasi yürüttük. Yaşanan gelişmeler ve gelinen noktaya bakıldığında bizim ne kadar gerçek bir iş yaptığımızı ortaya çıktı. Gerçek bir yol haritası izledik” dedi. Google temsilcisi ile görüşülürken yüz yüze fikir alışverişinde bulunma fırsatı yakaladıklarını lisana getiren Yayman, telif tartışmasının bir emek tartışması olduğunu kaydetti. Google temsilcilerinin birinci gelişlerinde milletvekillerinin telif hakkı konusunda sorularına karşılık verdiklerini anımsatan Yayman, sıcak yaklaşımlarına yönelik cevaplarının hala tutanaklarda yer aldığına dikkat çekti. Google’ın Avustralya başta olmak üzere Avrupa’da 300’e yakın medya kuruluşuyla telif mutabakatı imzaladığına işaret eden Yayman, “Biz Paris’te ne yapılmışsa, Ankara’da da onun gerçekleşmesini arzuluyoruz. Kanada, Almanya, İngiltere bir çok ülkede telif sorunu üzerinde muahede gerçekleşti. Bizim de talebimiz ortada ve net. Oralarla nasıl bir telif muahedesi yapmışsa Google, Türkiye’de de emsal bir muahedeye imza atılmasını arzuluyoruz. Müzakere anlayışı içerisinde bu mevzuyu masaya yatıracağız” diye konuştu. 

Yayman, Google temsilcisine bu hususta TBMM’ye davet konusunu ilettiklerini lisana getirirken, “TBMM’ye gelip müzakere etme konusunda Google’ın müspet bir halinin olduğunu görüyoruz” değerlendirmesini yaptı. Google yetkililerinin Türkiye’nin talepleri ve mevzuata ahenk konusunda gerekli hassasiyeti gösterdikleri görüşünü lisana getirdiğini aktaran Yayman, bu hususta da ilerleme sağlanmasını ümit ettiklerini vurguladı. Yayman, “Google yetkilileri ‘Türkiye’nin dijital seyahatinin yanındayız’ sözünü kullandılar” dedi. 

Yayman, Google ile müzakerelerin nasıl olacağı, muahedenin yasal çerçevesinin ne olacağı konusunda Kültür Bakanlığı başta olmak üzere ilgili kamu üniteleriyle de irtibat halinde olduklarını bildirdi. 

PARTİLERDEN DESTEK 

Dijital Mecralar Kurulu Lideri Yayman’ın öncülüğünü yaptığı “telif anlaşması” konusuna partilerden de takviye geldi. Milliyet’e konuşan partilerin mevzuya ait görüşleri şöyle: 

TUNCAY ÖZKAN (CHP): Google milletlerarası tabanda bir çok ülkeyle telif mutabakatını hayata geçirdi. Türkiye’de de bu türlü bir düzenlemeye gitmeli. Fikir ve sanat yapıtları konusunda Google’ın gerekli ödemeleri yasal kriterler çerçevesinde yapmasından yanayız. 

ONURSAL ADIGÜZEL (CHP): Telif sorunu bir emek mevzusudur ve değerlidir. Dünya’daki örnekleri inceleyip, bu istikamette çalışmaları ortaya koyduktan sonra muhakkak sonuca ulaşmakta yarar vardır. Yalnızca Google ile telif karı paylaşımı üzerine değil, öbür toplumsal ağlarla da müzakere edilmeli, onları da dinlemek gerekiyor. 

AYHAN ALTINTAŞ (İYİ PARTİ): Telif konusu milletlerarası toplulukta tüm taraflarıyla çok konuşuluyor. Avustralya’da mecburî hale getirildi telif. Diğer ülkelerle de masaya oturdular. Maden bu türlü bir uygulama var ve Türkiye’nin de bu türlü bir talebi var bunlar Google ile oturulup müzakere edilmelidir. Olumlu karşılıyoruz. 

MAĞDUR ETMEYECEK FORMÜL 

SELMAN ÖZBOYACI (AK PARTİ): Bizim Google ile telif konusunda duruşumuz ve bakışımız ilkeseldir. Küresel platformlar başka ülkelerde ABD, Avustralya’da hangi kriterlere ve kurallara tabi ise Türkiye’de de uygulanması elbette olsun. 

RAVZA KAVAKÇI KAN (AK PARTİ): Google’ın telif konusunda Türkiye ile muhatap olması kıymetli. Milletlerarası hukuk açısından bütün gelişmiş ülkelerde olan muahedenin Google tarafından Türkiye’de de imzalanması gerekir. Bu yalnızca Google değil, dijital mecralarda faaliyet gösteren başka toplumsal medya şirketleri ve ağları için de geçerlidir.