TIR ya da Otobüslerin Ön ve Arka Jantları Neden Farklı?

Özellikle de şehirlerarası seyahatler sırasında çok fazla otobüs ve kamyon görürüz. Her biri yük yahut yolcu taşıyan bu devasa araçlar, vakit zaman modifiye de edilirler ve beğensek de beğenmesek de ışıl ışıl görünüşlerinden gözümüzü alamayız. Artık sizlere, otobüs ve kamyonlardaki (ya da TIR) daha evvel hepimizin gördüğü fakat nedenini hiç düşünmediği bir farklılıktan bahsedeceğiz.

Hiç dikkat ettiniz mi? Kamyon ve otobüslerin ön tekerlerindeki jantlar dışa, art tekerlerindeki jantlar ise içe hakikat eğimlidir. Tamam da niçin? Gelin daima birlikte bugüne kadar pek çoğumuzun üzerine düşünmediği bu enteresan farklılığı aydınlatalım.

Öncelikle otobüs ve TIR’ların nasıl göründüğünü bir hatırlayalım

Yukarıda, ardında dorse olmayan bir TIR görüyorsunuz. Dikkatli bakarsanız; ön jantların dışbükey, art jantların ise içbükey olduğunu görürsünüz. Artık de bir otobüsün nasıl göründüğüne bakalım:

Yukarıdaki fotoğrafta ise otobüs görüyorsunuz. Marka ve üretim hedefi değişmiş olsa da ön ve art jant yapısı birebir. Gelin bir de yük kamyonlarına bakalım.

Gördüğünüz üzere; araç tipi değişse de tasarım hiç değişmiyor. Pekala neden?

Kamyon ve otobüslerin jantları neden arabalardaki üzere değil?

Bireysel tüketiciler olarak tercih ettiğimiz binek arabalar, dört tekerde de aynı formda jantlara sahiptirler. Üstteki fotoğrafta da bunun net bir örneğini görüyorsunuz. Lakin otobüs, kamyon ve TIR üzere yük taşıma odaklı araçlarda durum farklı.

Aslına bakacak olursak araba, kamyon, TIR yahut otobüsün ön tekeri aynı yapıdadır. Jantlar, lastiği içeriye yanlışsız fiyat. Aksa bağlanan tekerler, direksiyonun dönmesi ile araca istikamet verirler. Bugüne kadar yapılmış tüm mühendislik hesapları, araçlar için ideal jant-aks ilişki noktasının dış bükey olması gerektiğini ortaya koymuştur. Pekala art tarafta ne oluyor da yük taşıma odaklı araşlarda içbükey jant görüyoruz?

Cevap, artta bulunan çift teker dizaynında gizli…

Yukarıdaki fotoğrafta da görebileceğiniz üzere; kamyon, kamyonet, TIR ve otobüs üzere araçların neredeyse hepsinde, çift art teker bulunur. Bunun nedeni yük taşıma kapasitesidir. Şunu unutmayın; bir çekicide ne kadar çok aks ve ne kadar çok teker varsa, o çekicinin yük taşıma kapasitesi de o kadar artar. Çok büyük ve ağır yükleri taşıyan TIR’ların çok sayıda tekerle donatılmış olmasının nedeni de tam olarak budur.

Aslına bakacak olursak aradığımız sorunun karşılığı da tam olarak burada yatıyor. O denli ki TIR, kamyon yahut otobüslerde kullanılan çift tekerleri bir ortada tutmak gerekiyor. İşte tasarım farkının nedeni de tam olarak bu. Büyük araçlarda kullanılan çift tekerler, tek bir gövdeye bağlanıyor. Bundan kaynaklı olarak da birbirine tutunan içbükey jant tasarımı tercih ediliyor.

Yukarıdaki teknik çizim, aslında tüm sorunun cevabını veriyor. Gördüğünüz üzere; gerideki çift tekerin gövdeye bağlanabilmesi için birbirine bağlanmış içbükey jantların kullanılması gerekiyor. İkili jant sistemi sayesinde aracın gövdesine temelde tek bir jant bağlanmış fakat tasarım sayesinde yük ile birlikte gelen basınç iki tekere eşit formda paylaştırılmış oluyor.

O halde özetleyelim;

TIR, otobüs, kamyon üzere araçların ön tekerleri, sıklıkla karşılaştığımız binek arabalarla birebir sisteme sahip. Lakin art teker, tek yerine çift lastik takılabilmesi ve yük kapasitesinin artırılabilmesi için özel tasarım jantlara sahip. Dolayısı ile ön jantlar ile art jantlar ortasındaki temel fark, lastik sayısının zarurî kıldığı farklı tasarım ihtiyacından kaynaklanıyor diyebiliriz.

https://www.webtekno.com/tir-otobus-on-arka-jantlari-neden-farkli-h126571.html