Suriye’ye muhtemel bir kara harekatında Türkiye’yi hangi riskler ve fırsatlar bekliyor?

Pençe Kılıç Hava Harekatı ile 471 maksat ateş altına alınmış, 254 terörist etkisiz hale getirilmişti. Son periyodun en büyük, kapsamlı ve tesirli hava harekatıyla yumuşatılan Suriye’de, mümkün bir kara harekatı için Türkiye’yi hangi riskler ve fırsatlar bekliyor?

TERÖRİSTLER PENÇE KILIÇ İLE İMHA EDİLİYOR

Harekat kapsamında Irak ve Suriye’deki amaçlar bombalanırken, YPG’nin Karkamış ve Kilis’i amaç alması ile süreç yeni bir boyut kazanmaya başladı. TSK’nın hava harekatları Suriye’de derinleşerek devam etti. Bilhassa örgütün yasadışı finansal kaynaklarını kurutmak üzere birçok petrol alanı ve üretim merkezi imha edildi. Operasyon muvaffakiyetle icra edilmeye devam ederken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kara harekatını işaret ettiği açıklaması yeni soru işaretlerini gündeme getirdi: Jeopolitik konjonktür bir kara harekatı için uygun mu?

BARIŞ PINARI HAREKATI RUSYA VE ABD BASKISIYLA DURDURULMUŞTU

Jeopolitik ve memleketler arası konjonktürün Suriye’de yeni bir kara harekatına uygun olup olmadığı sorusunun karşılığı, Barış Pınarı Harekatı (BPH)’den bu yana neden yeni bir askeri harekatın gerçekleşmediği sorusuna verilecek yanıtlarda batındır.

İlk olarak Rus ordusunun YPG’ye sağladığı askeri muhafaza, yeni bir harekata değerli bir pürüzdür. Bilindiği üzere, BPH’den evvel YPG’yi yalnızca Tel Rıfat’ta koruyan Rus ordusu, BPH’den sonra Menbiç, Ayn el Arab (Kobane), Ayn İssa, Tel Temr, Dirbasiye ve Amude çizgisine ilerlemiş ve YPG’nin oradaki koruyucusu pozisyonuna geçmiştir. Lakin 2021 yılına kadar Fırat’ın doğusundaki Rus askeri varlığını korumak için Rus hava kuvvetleri Amerikan hava alanına giremiyordu. Türkiye 2021 yılında yeni bir askeri harekat düzenlemek üzereyken, ABD hava alanını açtı ve Rus uçakları ve helikopterleri Fırat’ın doğusunda görülmeye başladı. Böylece, Türkiye ile Rusya ortasındaki askeri istikrar Rusya lehine değişime uğradı.

Değinilmesi gereken ikinci konu BPH devrinde ABD Lideri Donald Trump Türkiye’ye karşı yaptırım kararları aldı. İki ülke ortasında muahede sağlanması ile yaptırımlar rafa kalktı ve yeni bir başkanlık kararnamesi yayınlandı. Şayet Türkiye tekrar YPG’ye (kararname Suriye Demokratik Güçleri ismini kullanıyor) karşı askeri harekat düzenlerse bu yaptırımlar otomatik olarak devreye girecektir. Başkanlık kararnamesi o günden bu yana her sene yenilenmektedir. En son geçtiğimiz haftalarda ABD Lideri Joe Biden tarafından tekrar uzatılmıştır.

PKK’NIN BİTİRİLMESİ İÇİN ESED İLE ALAKALAR TEKRAR İNŞA EDİLECEK

Bunların yanında ABD ve Rusya’nın Suriye alanında Türkiye ve Suriye Süreksiz Hükümeti’ne karşı YPG’yi muhafaza için işbirliği Ukrayna savaşına karşın devam etmektedir. Bu işbirliğine tıpkı vakitte İran da dayanak vermektedir. Gerçekten yedi ay evvel bir askeri harekat gündemdeyken, Rusya ve İran Suriye’nin kuzeyine önemli askeri sevkiyatlar yapmıştı. Türkiye, İran ve Rusya ortasında yapılan Tahran Tepesi’nde, Rusya ve İran Türkiye’ye Esed rejimi ile görüşüp sorunu Şam üzerinden çözmeyi teklif etmiştir. Bilhassa Rusya’nın arabuluculuk teklifi ve Esed rejimini ikna etme kelamı Türkiye nezdinde kabul görmüştür ve harekat ertelenmiştir.

Rusya’nın ABD ile işbirliği içinde YPG’ye sağladığı askeri muhafaza, ABD’nin Türkiye’ye karşı elinde tuttuğu yaptırım tehditi ve Rusya ile İran’ın Şam’ı işaret etmesi bugüne kadar YPG’ye karşı bir askeri harekatı engellemiştir. Kelam konusu üç pürüzden yalnızca birinde nisbî bir değişim mevcuttur. 2021 yılında askeri harekatı engelleyen birinci iki pürüz hala mevcuttur. Lakin Esed rejimi ile görüşme teklifi Türkiye’nin tüm olumlu açıklamalarına karşın gerçekleşmemiştir. Bugüne kadar ne Esed rejimi bu açıklamalara yönelik olumlu bir açıklama yapmıştır ne de Rusya arabulucu olarak rastgele bir ilerleme sağlayabilmiştir. Lakin buna karşın, Türkiye’nin Esed rejimine yönelik olumlu açıklamaları devam etmektedir.

Her ne kadar YPG’yi 2019’tan beri koruyan üç temel sebepten ikisi varlığını korusa da, Türkiye’nin elini güçlendiren yeni jeopolitik istikrarlar oluşmuştur. Türkiye’nin YPG’ye karşı eli tahminen de hiç olmadığı kadar güçlenmiştir:

Evvela Rusya, Ukrayna Savaşı’nda önemli formda yıpranmıştır. Rusya’nın kısmı seferberliği ve Ukrayna Savaşı’nda zedelenen caydırıcılığı, Rusya’yı Türkiye karşısında zayıflatmaktadır. Örneğin, Rusya tahıl koridorundan çıkma kararının akabinde Türkiye tahıl koridoru düzeneğini devam ettirmiş ve Rusya geri dönmek zorunda kalmıştır. Buna ilaveten Türkiye’nin Ukrayna’ya sağladığı askeri takviyeye karşın, Rusya Türkiye ile bağlarını olumlu bir yerde tutmayı arzulamaktadır. Münasebetiyle Suriye’deki muhtemel bir kara harekatını engellemek için Rusya’nın eli daha zayıf durumdadır.

NATO, FİNLANDİYA VE İSVEÇ YÜZÜNDEN TÜRKİYE’YE ALAN AÇTI

Diğer bir faktör ise İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılma süreçleridir. Türkiye’nin veto hakkı Ankara’nın elini güçlendirmektedir. Örneğin İsveç, Pençe Kılıç Harekatı’na yönelik açıklamalarında Türkiye’ye kınamamıştır. Türkiye’nin bu veto hakkı ve İsveç ile Finlandiya’nın başka NATO ülkeleri üzerindeki baskısı, mümkün bir kara harekatında NATO ülkelerin daha çekimser kalmasını sağlayacaktır.

İRAN KENDİ KAYGISIYLA UĞRAŞIYOR

İran faktörü her ne kadar engelleyici bir öge olacak kapasiteye sahip olmasa da, maliyet artırma kapasitesine sahiptir. İran’da devam eden iç karışıklık ve halk şovları de Türkiye’nin elini rahatlatan faktörlerdendir.

Bir başka konu Katar’da devam eden Dünya Kupası’dır. Dünya Kupası, bilhassa memleketler arası kamuoyunun Suriye’deki mümkün bir kara harekata ait duyacağı ilgiyi ve merakı azaltan bir öge olacaktır.

KÖRFEZ İLE DÜZELEN İLİŞKİLER

Türkiye’nin Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Mısır ile olağanlaşma süreci, muhtemel bir kara harekatında Arap medyası ve Körfez fonlu medya organları, niyet kuruluşları ve lobi yapılarının Türkiye aleyhindeki çalışmalarını kısıtlayacaktır. Örneğin BPH periyodunda Körfez’in Türkiye zıddı birçok çalışmada rolü büyüktü. Ayrıyeten Mısır, BAE ve Suudi Arabistan’ın YPG ile kurmuş oldukları Türkiye düşmanlığı üzerinden şekillenen bağlantıları de olağanlaşma süreçleri ile zedelenmiştir.

TÜRKİYE’NİN YERLİ KILICI: SİHA

BPH periyodun tersine, TSK’nın envanterindeki Akıncı ve Aksungur SİHA ile hava savunma sistemlerinde önemli bir kapasite artışı bulunmaktadır. SİHA’ların Rus ve Amerikan hava alanını delip girebildikleri göz önünde bulundurulduğunda, Akıncı ve Aksungur ile YPG’ye karşı önemli bir askeri tesir oluşturulabilir. Bayraktar TB2’lere ek olarak daha fazla yararlı yük taşıyabilen bu SİHA’lar, kara harekatına önemli hava dayanağı sağlayabilir. Bilhassa Rusya ve ABD’nin hava alanını kapattığı ve savaş uçaklarının hava harekatı gerçekleştirmesinin zorlaştığı bir denklemde Akıncı ve Aksungur öne çıkabilir.

ŞİMDİ DEĞİLSE NE ZAMAN!

Kısaca, Türkiye’nin Suriye’de YPG’ye karşı düzenleyeceği muhtemel bir kara harekatı için engelleyici faktörler varlıklarını korurken, Türkiye’nin elini güçlendiren Ukrayna savaşı, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılma süreci, İran’daki iç karışıklık, Dünya Kupası, Arap ülkeleri ile olağanlaşma ve Akıncı ile Aksungur’un sağladığı yeni kabiliyetler Türkiye’nin elini güçlendirmektedir. Pürüzler ortadan kalkmamış olsa da, artan imkanlar ve kolaylaştırıcı ögeler Türkiye’nin muhtemel kara harekatını hudutlu bir maliyet ile mümkün kılmaktadır. Yani konjonktür YPG’ye karşı düzenlenecek mümkün bir kara harekatı için 2019’tan beri hiç olmadığı kadar uygundur.

(SETA muharriri Ömer Özkizilcik)

gdh | Gündeme Dair Her Şey

Türkiye, suriye, AKTÜEL Haberleri

https://www.haber7.com/guncel/haber/3280637-suriyeye-muhtemel-bir-kara-harekatinda-turkiyeyi-hangi-riskler-ve-firsatlar-bekliyor