Suç Mahallindeki İpuçlarının Matematiksel Analizi

Olay yeri inceleme ekibinin kabahat ya da kaza mahallinde dikkat ettiği en değerli delillerden biri elbet ki kan lekeleridir. Kan lekelerine DNA tahlili yaparak kime ilişkin olduğunu bulmaya yönelik çalışmaları hepimiz biliyoruz fakat lekelerden çıkarabileceğimiz birçok diğer ipucu da var.

Kan lekesi de dahil olmak üzere ipuçlarını ortaya çıkarırken matematiğin nasıl kullanıldığını detaylandırmadan evvel gelin, isimli tıpta “Kan Lekesi Model Analizi”ne (Bloodstain Pattern Analysis: BPA) dair bilgilere bir bakalım.

Kan lekesi model tahlili sayesinde olay mahallindeki neler açığa çıkar?

• Yaralıların yahut ölen bireylerin bedenlerindeki yaraların uyumlu olup olmadığı.
• Hadisenin oluş biçimi ve kaynağı.
• Ne tıp darbe yahut darbeler uygulandığı, darbe sayısı ve darbe tarafı.
• Ateşli silah kaynaklı ölümlerde yahut yaralanmalarda atış arası.
• Olayda kullanılan objenin özellikleri.
• Olay esnasında ve sonrasında mağdurun ve failin hareketleri.
• Olay esnasında ölen ya da yaralanan kişinin ve failin birbirine nazaran ve olay yerindeki öteki objelere nazaran yerleri.
• Suç mahallinin sonradan değiştirilip değiştirilmediği.
• Soruşturma kademesinde mağdur, sanık yahut şahidin tabirlerinin desteklenmesi ya da reddedilmesi.

Kanın tabana çarpma açısı matematik sayesinde hesaplanır.

Kan damlasının gayeye çarptığı andaki açısı, çarpma açısıdır. Bu açı en küçük dar açı olan 1 C ̊ ile 90 C ̊ ortasında değişebilir. Kan, düz bir yere düşerse yere 90 C ̊ açıyla iner. Yere inen bu kan, dairesel bir damlacıktır.

Eğer kan 70 C ̊ altında bir açıyla yere inerse damlacıkta elips biçiminde bir kuyruk oluşur. Olay yeri inceleme, kan lekesini tahlil ederken bu lekenin enini ve uzunluğunu ölçerler. Pekala nasıl?

Üçgenler ve trigonometrik ilişkilerin yardımı da olmasa…

Olay yeri inceleme, dik üçgeni kullanarak düşen kan damlacığının yüzeyle yaptığı açıyı hesaplar. Bu hesaplamada, kanın yere çarpmadan evvelki damlacık çapının çarptıktan sonraki çapa eşit olduğu varsayılır.

Bu varsayım kesin bir halde yanlışsız değildir fakat yaklaşık olarak bir data çıkar. Datayı elde ettikten sonra dik üçgenler ve trigonometri sayesinde kanın geliş açısı hesaplanır.

Adli tıpta değerli bir yere sahip yöntemlerden bir başkasında Newton bile rol oynuyor!

Matematikte “üstel fonksiyon” olarak geçen terim, vakit değişirken mevcut materyal ölçüsüne bağlı süreçlerle alakalıdır ve vefat vaktini hesaplamada sık sık kullanılır. Yaklaşık mevt vaktini tahlil etmek için vücudun sıcaklık bilgilerine ulaşılır.

Ölü bir vücut, etraf sıcaklığına erişene dek soğumaya devam eder. Newton’ın “soğuma yasası” sayesinde azalan ısıyı matematiksel olarak hesaplandığında üstel bir işlev elde edilir.

“Karındeşen Jack” lakaplı seri katilin de yaşadığı yerin bulunmasını sağlayan coğrafik profilleme tekniği:

Bazı durumlarda işlenen hatalar birbirleriyle alakalı olabilir. Bu kabahatleri gün yüzüne çıkarmak için çoğunlukla, temaslı cinayetlerin hepsinden bilgi toplanır. Evvelki sabıka kayıtlarından ve toplanan bilgilerden hareketle şüpheli listesi oluşturulur ve ilişkili kabahat bilgileri sayesinde varsayımı katilin adresine ulaşılır.

Bu tahlille yapılan hesaplamalara nazaran tarihin en ünlü seri katillerinden biri olan Karındeşen Jack’in Londra’nın doğusunda yer alan Flower and Dean Street yakınlarında oturmuş olduğu varsayım ediliyor.

Ve natürel ki mümkünlük…

DNA, kan kümesi ve parmak izi ile alakalı deliller incelenirken lisede hepimizin gördüğü koşullu olasılıktan yararlanılır. Şartlı mümkünlük, incelenen cürümle alakalı iki olayın ilişkili olup olmadığını ortaya koymaya çalışırken kullanılır.

Eğer şartlı mümkünlük göz gerisi edilirse olayla ilgili yanlış sonuçlara varma ihtimali bulunur. Son olarak istatistiksel analiz ile benzerliklere ve farklılıklara ulaşılır.

• Kaynaklar: Doç. Dr.Faruk Aşıcıoğlu – Uz. Dr. Murat Nihat Arslan, Adli Tıp Mecmuası, Forensic Science Simplified, Matematiksel

https://www.webtekno.com/olay-yeri-inceleme-uzman-yontemler-h130682.html