Sırbistan ile Kosova ortasındaki gerginlikte son durum

Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaş aylardır sürerken, artık de Balkanlar’da tansiyon tırmandı.

Kosova’nın Sırbistan sınırındaki Mitrovica kentinde öğlen saatlerinde siren sesleri duyuldu. Kaynağı bilinmeyen siren sesi yaklaşık iki dakika sürdü.

Ülke basınındaki haberlerde, Kosovalı Sırpların bu sesler üzerine hudutları kapattığı aktarıldı.

Kosova Polisi Müdür Yardımcısı Besim Hoti yaptığı açıklamada, Kosovalı Sırpların araçlarla hudut geçişlerini kapattığını doğrulayarak, polis güçlerinin de Brnjak ve Jarinje hudut kapılarını kapattığını tabir etti.

Siren sesleri duyuldu, silah sesleri geldi

Kosova’da siren sesleri de duyulurken, ülke polisi kimi yerlerden silah sesleri geldiği lakin kimsenin yaralanmadığı bildirildi.

Sırbistan Savunma Bakanlığı ise Kosova’ya rastgele bir müdahalede bulunmadıklarını ve toplumsal medyada yaşanan dezenformasyona prestij edilmemesi gerektiğini belirtti.

Kosova hükümeti kararı erteledi

Kosova hükümetinin, ülkedeki Sırplara da ulusal araç plakası ve kimlik uygulamasını getiren, bu nedenle Sırbistan’la krize neden olan kararı bir ay ertelediği bildirildi.

Kosova hükümetinden yapılan açıklamada, yarın hayata geçirilmesi planlanan Kosova’da yaşayan Sırplar dahil herkesin Kosova kimlik kartı ve plakasına sahip olma zorunluluğun 1 Eylül’e kadar ertelediği söz edildi.

‘Eylemi Sırbistan hazırladı’

Hükümetin, Kosovalı Sırpların bu akşam hudut geçişlerini kapatma aksiyonunu kınadığına işaret edilen açıklamada, bunların Sırbistan’ın başşehri Belgrad tarafından hazırlandığı ileri sürüldü.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Sırbistan Genelkurmay Lideri Milan Mojsilovic ve Kosova’daki NATO Gücü (KFOR) kumandanıyla Sırbistan’ın başşehri Belgrad’da bir ortaya geldi.

“Teslim olmayacağız, Sırbistan kazanacak”

Toplantının akabinde açıklamada bulunan Vucic, Kosova ile önümüzdeki devirde bir tahlil yolu bulmayı ümit ettiklerini belirterek, “Umarım yeterli haberler alacağız ve bu durum yarın çözülecek.” dedi.

AA’nın aktardığına nazaran Vucic, önümüzdeki haftalar ve ayların epeyce sıkıntı bir siyasi çabayla geçeceğine işaret ederek, “Kendilerine hakim olanlara, bilhassa de Kosovalı Sırplara teşekkür ediyorum. Teslim olmayacağımızı ve Sırbistan’ın kazanacağını bir sefer daha tekrarlamak istiyorum” diye konuştu.

Türkiye’den sağduyu çağrısı

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Sırp mevkidaşı Selakoviç ve Kosovalı mevkidaşı Schwarz ile görüştü.

Çavuşoğlu her iki tarafa da sağduyu daveti yaptı:

“Türkiye, Balkanların barış ve istikrarına her vakit ehemmiyet vermektedir. Yeni tansiyonların kimseye yararı olmaz. Tansiyonu azaltmak için üzerimize düşeni yapmaya hazırız.”

NATO’nun Kosova Gücü: Müdahaleye hazırız

NATO’dan yapılan açıklamada, Kosova’nın kuzeyindeki güvenlik durumunun gergin olduğu belirtildi ve “NATO’nun Kosova Gücü (KFOR), durumu yakından takip ediyor ve istikrarın tehlikeye girmesi durumunda müdahale etmeye hazır” sözleri kullanıldı.

KFOR’un Kosova’daki tüm vatandaşların hareket özgürlüğü için çalıştığına işaret edilen açıklamada, “KFOR, alanda görünür ve güçlü bir duruş sergilemektedir. KFOR tüm muhataplarla irtibat halinde” değerlendirmesi yapıldı.

Aynı durum Kosova vatandaşlarına 11 yıldır uygulanıyor

Kosova Hükümeti daha evvel aldığı karar doğrultusunda, ülkede “yasa dışı” bir biçimde bulunan araç plakalarının “RKS” (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürülmesi sürecinin 1 Ağustos-30 Eylül tarihleri ortasında gerçekleşeceğini duyurmuş, bu mühlet zarfında vatandaşların birçok kolaylıktan yararlanma imkanına sahip olacağını bildirmişti.

Aynı biçimde 1 Ağustos itibariyle hükümetin bir ay evvel aldığı karar doğrultusunda Sırbistan kimlik evraklı şahıslara ait mütekabiliyet önleminin de uygulanacağı tabir edilmişti.

Kosovalı yetkililerce, tıpkı prensibin Belgrad tarafından da Kosova vatandaşlarına 11 yıldır uygulandığı kaydedilmişti.

Avrupa’nın ‘en genç’ ülkesi

Öte yandan Sırbistan’ın halihazırda kendi toprağı olarak gördüğü Kosova, bugün 117 ülke tarafından bağımsız devlet olarak tanınıyor.

Başkenti Priştine olan ve yaklaşık 1,8 milyon nüfusa sahip Kosova’da nüfusun büyük çoğunluğunu Arnavutlar oluştururken, ülkede ayrıyeten Türk, Boşnak, Sırp, Goralı, Roman, Aşkali ve Mısırlı azınlık kümeleri da yaşıyor.

Sırbistan-Kosova ilişkisi

Yugoslavya devrinde Sırbistan Federal Cumhuriyeti’nin bir modülü olan Kosova’ya, 1974’te özerklik verilse de bu karar 1989’da çok Sırp milliyetçisi Slobodan Milosevic tarafından iptal edildi.

Yugoslavya’nın dağılma sürecine girmesiyle Kosovalı Arnavutlar yükselen Sırp milliyetçiliğinden huzursuz oldu ve daha sonra ülkenin bağımsızlığında kıymetli rol oynayacak Kosova Kurtuluş Ordusunun (UÇK) temellerini attı. Evvel Hırvatistan, akabinde Bosna Hersek’teki kanlı çatışmalar, 1998’de Kosova’ya da sıçradı.

Sırp polisi ile UÇK ortasındaki çatışmalar 1998’de başlarken, Milosevic buyruğundaki Sırp güçleri Arnavut köylerini basarak sivilleri katletti. Sırp güçlerinin Kosova’daki akınları, 24 Mart 1999’da başlayan ve 78 gün süren operasyon sonucunda NATO’nun Yugoslavya’yı bombalamasıyla son buldu.

Savaşta 8 binden fazlası Arnavut olmak üzere 10 binin üzerinde Kosovalı öldürülürken, 800 bine yakını Arnavut olmak üzere 1 milyonunun üzerinde farklı etnik kümelerden Kosovalı konutlarını terk etmek zorunda kaldı.

‘Mart Ayaklanmaları’

Savaşın akabinde büyük ölçekteki birinci kriz 2004’te yaşandı. “Mart Ayaklanmaları” olarak isimlendirilen olaylarda 11’i Arnavut, 8’i Sırp 19 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı.

Dönemin Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından 2005’te Kosova Özel Temsilcisi olarak görevlendirilen Martti Ahtisaari, 2007’de Kosova’nın bağımsız olması gerektiğini belirttiği raporu BM Güvenlik Kuruluna sundu. Sırbistan ise “denetimli özerklik” teklifinde bulundu.

Ahtisaari, Planı ve BM’nin 1244 sayılı kararı doğrultusunda Kosova Meclisi 17 Şubat 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan etti.

https://www.ensonhaber.com/dunya/sirbistan-ile-kosova-arasindaki-gerginlikte-son-durum