Şairler Sultanı Baki ve Kanuni Sultan Süleyman arasında geçen şairane bir olay

Osmanlı Devleti’ne harika bir devir yaşatan Yasal Sultan Süleyman’ın güzel şair olduğu ve şiirler yazdığı tarihi kaynaklarca ortada duruyor. Divan edebiyatının önde gelen şairi olan Baki’nin namı saraya kadar ulaşmıştı.

Kanuni, yaverlerine Bursa’ya gidip bu düzgün şairi alıp huzuruna çıkartmalaırını istedi. Aslında padişahın isteği Baki’nin sarayda yatıp kalkmasıydı.

Yeri gelmişken bahsedelim… Divan edebiyatı denilmesinin sebebi sarayda bir divanda oturan şairlerin padişaha ve idaresine özvgü dolu şiirler müellifler ve bütün muhtaçlıkları da sarayca karşılanırdı. Divan edebiyatı denilmesinin nedeni bu…

Baki bu teklifi kabul eder ve artık sarayda yaşamaya başlar. Fakar rahat duramaz ve padişahı eleştirmeye başlar şiirleriyle. Bunu duyan Yasal Sultan Süleyman, adeta küplere biner ve Baki’nin sürgün edilmesini emreder. Sürgün yeri ise Bursa olacaktır.

İşte Yasal’ın yazdığı ve Baki’nin sürgün edilmesini istediği o beyit…

“Bâkî-i bed Azm-i bülend Bursa’ya red Nefy-i ebed”

Mealen şu…

“Bâkî, o makûs adam / Yüksek kararımdır / Bursa’ya gönderile (Bâkî Bursalıdır) / Bir daha da gözüm görmeye.”

Sürgün kararını duyan Baki, pek üzülür lakin bunu çok da aşikâr etmez. Alır kalemi müellif karşılığını…

“Ne ola kim azm-i bülend nefy-i ebed oldunsa ey Bâkî Bilesin ki cihan mülkü değil Süleymân’a Bâkî Şehâ azminde isbât-ı tehevvür eyledin ammâ Buna çarh-ı güher derler ne sen bâkî ne ben bâkî”

Anlamı ise şu…

“Ne sen bakisin ne de ben”

İlk mısrada şair ne olmuş ki sürüldüysen gibisinden kendine teselli veriyor. İkinci mısrada dünyânın Hz, Süleymân’a dahi kalmadığını söylüyor. Yasal, bu mefhumu bilmese kendisine söylendi sanıp Bâkî’nin kellesini alabilirdi fakat Yasal de şair sonuçta ve burda kastın Hz. Süleymân olduğunu biliyor. Üçüncü mısrâda ey pâdişahım kararınızda celaliniz, gazabınız açık bir biçimde görülüyor ancak… Bu dünya geçicidir, ne siz bâkîsiniz ne de ben bâkîyim.

https://www.ensonhaber.com/kitap/sairler-sultani-baki-ve-kanuni-sultan-suleyman-arasinda-gecen-sairane-bir-olay