Otobüslerin Direksiyonları Neden Büyük ve Eğimli?

Direksiyon, bir arabanın en çok dokunduğumuz kesimi. Yolda giderken ani bir hareket yapmamız gerektiğinde de direksiyonumuzun yönlendirmelerimize uyum sağlamasını isteriz. 

Otobüslerdeki büyük direksiyonların manevraları zorlaştığını düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Çünkü tam bilakis otobüslerdeki bu direksiyonlar, sürüşü kolaylaştırıyor. Bunun nasıl olduğuna geçmeden evvel ise birkaç ayrıntıyı açıklamamız gerekiyor…

Torkun ne olduğunu anlamakla başlayalım.

Kısaca tork, döndürme kuvveti manasına gelmektir. Aracınızın motorundan ve direksiyonunuzdan aktarılan güç, tekerleklerin dönmesini ve istikametinin değişmesini sağlar. Tekerleklere aktarılan bu güç, aracın torkunu belirler.

Örneğin aracınızda ekstra yük varken yahut yokuş çıkarken aracınız zorlanmıyorsa çekiş gücü ve torku yüksek demektir. Tıpkı formda ne kadar az zamanda ne kadar yüksek süratte gidebiliyorsanız da aracınızın torkunun yüksek olup olmadığını anlayabilirsiniz. 

Büyük bir aracın tarafını değiştirebilmek için çok daha büyük bir güç gerekiyor. 

Otobüs, tır üzere araçlar gündelik araçlara nazaran çok daha büyükler. Örneğin standart büyüklükte bir otobüs yaklaşık 18 bin kilogram ağırlığındadır. Yani bu kadar büyük bir aracın tarafını değiştirmek için çok daha büyük bir güce gereksiniminiz vardır.

Otomobilinizin direksiyon simidinden değil de tam ortasından tuttuğunuzu düşünün. Hareket anında aracınızı döndürmeniz çok daha sıkıntı olacaktır. Tam da bu noktada otobüslerin neden büyük direksiyon simidine sahip olduğunu anlayabilirsiniz. Büyük bir direksiyon simidi, aracın torkunu etkilediği için istikametini daha kolay değiştirmeyi sağlıyor.

Aynı büyüklükte bir aracın küçük bir direksiyonu olduğunu düşünelim.

Bu kez direksiyonu çok daha fazla döndürmeniz gerekecek ve tahminen de gideceğiniz yere varamadan kollarınız ağrıyacaktır. Bunun sebebi uyguladığınız gücün, otobüslerdeki devasa tekerlekleri döndürmek için yeterli dönüş gücünü oluşturamamasından kaynaklanır.

Yine tıpkı halde büyük bir direksiyon ve küçük tekerlekler de uyumsuzluğa sebep olur. Bu türlü bir durumda da tekerleklere giden motor torku fazla olacağından aracınız çok çabuk savrulabilir ve direksiyon hakimiyetinizi kaybedebilirsiniz. 

Büyük direksiyonların tahminen de en kıymetli sebebi hidrolik olmamaları.

Hidrolik direksiyonların daha rahat bir kullanım sunduğunu hepimiz biliyoruz. Bunun sebebi hidrolik direksiyonların olağan direksiyonların tersine harici bir güç kaynağı kullanmasından kaynaklanır. Yani bu sayede direksiyondayken uygulamanız gereken güç çok daha azdır.

Otobüslerin kimilerinde nispeten daha küçük direksiyonlar görmemizin sebebi de hidrolik direksiyona sahip olmalarıdır. Günümüzde kullanılan birçok otobüs ve büyük araçta ise hidrolik direksiyon bulunmuyor. Yani hala insan gücüne daha çok gereksinim var. 

Peki neden otobüslerin direksiyonları neredeyse düz bir halde konumlandırılıyor?

Otobüslerin tekerlekleri, gündelik arabalara kıyasla şoför koltuğuna çok daha yakındır. Bu sebeple de direksiyonun farklı bir açıyla pozisyonlandırılması gerekir. Basitçe anlatmak gerekirse; direksiyon simidiniz ve direksiyon ilişkiniz arasında orantılı bir eğim vardır. Bu eğim, tekerleğin pozisyonuna nazaran değişiklik göstermek durumundadır.

Yani tekerleğin üzerinde oturuyorsanız direksiyonu çevirdiğinizde tekerleklerin dönebilmesi için daha yatay pozisyonlandırılması gerekiyor. Yukarıdaki görselde de direksiyonun ilişki noktasına bakarak bu durumu anlayabilirsiniz.

Bir başka sebebi de alışılmış ki şoförlerin arabayı kullanabilmesi.

Bu kadar büyük direksiyonların bir de dik bir formda konumlandırıldığını düşünürsek; sürücünün araç pedallarına yetişmesi neredeyse mümkün olmayacaktır. Çünkü ortalama üstü bir kilodaysa bacakları, koltuk ve direksiyon ortasına sıkışabilir. 

Yani direksiyonların bir ölçü eğimli bir halde konumlandırılmasının bir öteki sebebi de şoförlerin direksiyonu daha rahat denetim edebilmesini sağlamak.

Kısaca özetlemek gerekirse; yazımızın başında da bahsettiğimiz üzere, büyük direksiyonlar sürüşü zorlaştırmıyor. Bilakis hidrolik teknolojisine sahip olmayan büyük araçlarda bu büyük direksiyonların hayli değerli bir yeri var.

Kaynaklar: JCBL, GoMechanic, NationalBus

https://www.webtekno.com/otobuslerin-direksiyonlari-neden-buyuk-ve-egimli-h129040.html