Osmanlı’nın şair padişahları ve kullandıkları mahlaslar

Üç kıtada karar süren Osmanlı Devleti tam 640 sene yaşadı. Osmanlı Devleti’ni yöneten padişahlarının kimilerinin yeterli şair oldukları bilinen bir gerçek. Her padişahın kendisine ilişkin bir mahlası vardı ve o mahlasla şiirler yazarlardı.

Fatih Sultan Mehmet yalnızca şiir yazmazdı birebir vakitte birçok lisan bilirdi. İşte kimi Osmanlı padişahlarının mahlasları ve beyitlerinden birer örnek…

Fatih Sultan Mehmet

İstanbul’u fetheden Fatih Sultan Mehmet, Avni mahlasıyla şiirler yazardı. Şu dörtlük ona ilişkin…

“Cinnet sahrası içinde felekte başuma yağan Cefa taşlarını cem eyledüm, sengi mezar itdüm”

II. Bayezid

Osmanlı’nın bir öteki değerli padişahı olan II. Bayezid ise; “Adli” mahlasını kullanırdı.

“Nice kâfir kal’asın almak nasîb itdi Hudâ İsimli dilber gönlini almak kime makdûr olur”

Kanuni Sultan Süleyman

Osmanlı’nın süper bölümünün padişahı olan Yasal Sultan Süleyman’nın uygun şair olduğu tarihçilerce malum.

Muhib, Muhibbi, Meftuni mahlaslarını kullanan Yasal Sultan Süleyman’ın meşhur gazelinden:

“Halk içine mûteber bir obje yok devlet gibi

Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi

Saltanat didükleri fakat cihan gavgasıdır

Olmaya baht u saadet dünyada vahdet gibi”

II. Selim

İkinci Selim ise “Selimi” mahlasıyla gazeller, şiirler yazardı.

“Leylî zülfün sihr-i gamzen ‘akl u cânum aldılar Eyleyüp Mecnûn beni sahrâ-yı ‘aşka saldılar Rölâtif hüsn ile sen Yûsuf-cemâli gözlerüm ‘Akl u lisan çâh-ı zenehdâna düşüben kaldılar”

II. Osman

Yeniçeriler tarafından vahşice katledilen II. Osman, genç yaşında öldürüldü; türlü azaplara maruz kaldı. Fakar yeterli bir şairdi…

“Yola düşüb giden dilber

Musam eğlendi, gelmedi

Aceb yolda yol mu şaşdı

Musam eğlendi, gelmedi.”

IV. Murad

IV. Murad, Muradi mahlasını kullanmayı tercih etti. Birinci gözdesi Musa Melek Çelebi öldürüldüğünde şu satırları kaleme aldı:

“Yola düşüb giden dilber

Musam eğlendi, gelmedi

Aceb yolda yol mu şaşdı

Musam eğlendi, gelmedi.”

II. Mahmud

II. Mahmud, İsimli mahlasını kullandı.I

“Aldı aklım yeniden bir nevres Nihal Penbeden nazik cildi bir mehcemal”

III. Selim

İlhamî ve Selimİ mahlaslarını kullanan III. Selim’in hüzzam makamında bestelenen bir şiiri:

“Gönül verdim bir civâne

Derdinden oldum divâne

Gel efendim girme kaane

Ben seni virmem cihâne”

III. Ahmed III. Ahmed, Necîb imzası ile, kendisinden sonra tahtı devralacak I. Mahmud’a şöyle seslendi:

“Hayr-endiş ey vücûd-ı kerîm Kimseye itme kendini teslîm Hâcet ashâbına ‘adâlet kıl Fukarâ hâline ri’âyet kıl Kimsenün inkisârını alma Benüm itdüklerime hem kalma.”

III. Murad

III. Murad’ın Muradî ismi ile yazdığı bir gazelinden:

“Benim virdi zebanımdır muhabbet

Hayatı cavidanımdır muhabbet

Cenabı Zülcelal rehberimdir

Benim sırrı nihanımdır muhabbet

Muhabbettir beni Şeyda kılan ah

Tenimde mahzı canımdır muhabbet”

https://www.ensonhaber.com/kitap/osmanlinin-sair-padisahlari-ve-kullandiklari-mahlaslar