LOKAL VE YENİLİKÇİ: ZEYNEP TOSUN

Zeynep Tosun, Türkiye moda sanayisinde görebileceğiniz en lokal yaklaşımla hazırlanan markalardan biri. Dizayndan üretime, ilham kaynaklarından birlikte yol aldığı ve çalıştığı bireylere kadar Anadolu’nun kozmopolit kültürünü yansıtıyor. Yükselen bir bedel olarak lokal olmayı baz alarak birkaç farklı başlıklı 2022’nin trendlerini konuştuk.

Zeynep Tosun, markasını 2008’de kurup, 2009’da birinci koleksiyonunu lanse ettiğinden beri radarımızda! O vakitler henüz 28 yaşındaydı, bugün o değişti, dünyadaki kurallar baştan yazıldı. Kendisiyle birlikte markası da evrim geçirdi. Zati ülkemizde de, dünyada da toplumsal ve ekonomik dinamikler süratli değişiyor. “Çok net hatırlıyorum, annem, babam takviye olarak; ‘Krizin geçmesini mi bekleyeceksin? Biri biter yenisi başlar’ demişlerdi ben de böyle bir cüretle kurdum markamı.” Bu süre zarfında günün getirdikleriyle belirlenen, değişen trendleri uygun yakaladı ve mücadeleci ruhuyla Zeynep Tosun markasını daima vaktin ruhuna adapte edebilmeyi başardı. Geçen süre zarfında couture defileler düzenledi, koleksiyonlarını Londra Moda Haftası’nda tanıttı. Süratli giysi markaları için kapsül koleksiyonlar tasarlayarak isminin geniş kitleler duyulmasını sağladı. Koray Birand’la Kars’tan Efes’e kadar farklı coğrafyalarda moda sinemaları çekti. “Ekonomik krizde couture tasarlamaya son verip sweatshirt’ler tasarlıyorum; pandemi oldu, hazır giysi koleksiyonlarımız daha popüler oldu.” Koleksiyonunda yarattığı bayanlar üzere güçlü ve savaşçı ruha sahip.

Yeniden doğuşu simgeleyen motifler, güçlü bayan sembolleri, klasik ile çağdaşı bir ortada kullandığı tekniği Zeynep Tosun markasını ayrıştırıyor. Couture kıyafetlerin üzerine eski Anadolu tekniklerine ilişkin el işlemelerini ekliyor. Zeynep Tosun’un DNA’sını neredeyse geçen 15 yıl içinde belirleyen benzeri temalar bunlar. Öte yandan yaşadığımız toprakların kültürel zenginlikleri, döngüsel bir modanın parçası olabilmek, tasarlarken olabildiğince doğal olmak ve bir dizayncı olarak yeni ufuklarla beslenebilmek için hep işbirlikleri yapmak da onu tanımlayan değerlerden. Velhasıl markanın üzerinde durduğu temel sorunlar aslında birçok trend ana listinin 2022 öngörüleri ortasında yer alan noktalar. Disiplini fark etmeksizin dekorasyondan aksesuar markalarına birçok işbirliği oldu; mesela Perwoll’la bir ortaya gelerek yarattığı “Modası Geçmez” koleksiyonu, birlikte organik olma tabanında buluştukları Organics: By Red Bull işbirliği, üretiminde büsbütün vegan olması…

Daha önce çektiğin moda sinemalarından ilham kaynaklarına, hatta üretim aşamasında bir arada çalıştığın kişilere kadar yüzünü daima Anadolu’ya dönen bir dizayncı oldun, tarihi değerlere, bu topraklara verdiğin önem nereden kaynaklanıyor?
Bazen böyle bir ülkede yaşadığımıza inanamıyorum. Aradığınız her şeyi bulabildiğiniz bir coğrafyada barınıyoruz. Akdeniz kültürü bambaşka, üst çıktığınızda Karadeniz, Doğu Anadolu… O kadar kozmopolit bir kültürüz ki, her biri başka bir değeriyle beni besliyor. İlham kaynaklarım her vakit geldiğim topraklar oldu. Bence çok değerli bir coğrafyada yaşıyoruz. Ve ben biraz da meraklı bir beşerim. Araştırma ve öğrenme düşüncesiyle seyahat halindeyim. Konutumda farklı, atölyemde başka, Anadolu’nun çeşitli yörelerinden topladığım el işi kumaşlar, eşarplar var. Bunlarla da hudutlu değil yalnızca, gittiğim her yerden taşıyabileceğim kadar her şeyi toparlayıp öyle dönüyorum geri. Üstelik buna Zeynep Tosun markasını kurmadan çok önce başlamıştım. Biriktirdiklerim yalnızca Anadolu’yla hudutlu değil, lakin bu topraklarda yaşadığım için her bir ayrıntısı, nüansı Anadolu’nun kültürüyle harmanlayarak tasarlıyorum. Burada tasarlayıp, burada ürettiğim için de Anadolu’daki bayanların yardımlarıyla çıkıyor ortaya ürünler. Çok lokal bir markayız.

Toplam 490 parçadan oluşan sürdürülebilir özel bir koleksiyon hazırladı Tosun. Anadolu’ya has teknikleri kullanarak işlemeler ve patchwork’lerle süslenmiş jean ceket, şapka, muska ve çanta üretti.

Bence sahip olduğumuz değerleri en güzel yansıtabilen ve kullanan bir tasarımcısın. Araştırma süreçlerinden bahsedebilir misin?
Evde, atölyemde Anadolu’ya ilişkin birçok vintage tülbentler, eşarplar var. Bir de bunlardan ilham alarak hazırladığımız, ürettiğimiz yeni ürünler var. Aslında çalışma sürecimi en âlâ şöyle özetleyebilirim güya; hayat benim için bir çorba ve her koleksiyonda ben ne üzerine çalışmak istiyorsam süzgeçten o çorbanın gereçlerini geçiriyorum. Bütün bu yaptığımız işlerde de zıtlıkları bir ortaya getiriyorum. Anadolu’ya ilişkin motifleri bambaşka bir materyalle sunmak ya da yenilikçi bir yaklaşımla klasik motifleri birleştirmek üzere. Mikro ve makro düzeyde bir sürü şeyin tıpkı olduğuna inanıyorum. Bu yüzden bir eşarbın üzerindeki 1 milim büyüklüğündeki bir motifi makro boyutlarda kullanabiliyorum.

METAVERSE’DE KOLEKSİYON YAPMAK

Bir dizayncı olarak farklı markalarla işbirliği içindesin. Farklı markalarla çalışmayı neden önemsiyorsun?
Farklı bir marka benim için yeni bir süreç, yeni bir tecrübe. Bir defa daima, dizayncı olmamdan ötürü kendime güvenerek ve mesleğin bana verdiği yetkiyle her şeyi tasarlayabileceğim düşüncesiyle kabul ediyorum bu işbirliklerini. Bu yüzden bir mesken dokuma ürününü de, ayakkabı ya da aksesuarı da yaratmayı çok seviyorum. Ve sanırım biraz da olağanda Zeynep Tosun koleksiyonlarında olmayan ürünleri tasarlamayı daha çok seviyorum. Bu işbirlikleri sayesinde ortaya kendine has dizaynlar çıkabiliyor. Çünkü bir markanın yol aldığı daima tek bir çizgi vardır, fakat iki adedinin yan yana gelişi farklı olasılıkların ve yeniliklerin meydana gelmesi manasına geliyor. Bu iştirakler daima kısa süreli ve daha az üretime sahip oldukları için duygusal manada da değerliler. Bence yalnızca dokuma sektöründe değil, farklı disiplinlerde de daha fazla insanın birleşip birlikte üretmesi gerekiyor.

Dijitalleşen sunumlar, metaverse bu mevzular seni heyecanlandırıyor mu?
İlk kez burada ELLE ile paylaşıyorum: Evet, Metaverse’de koleksiyon yapmayı çok istiyorum ancak asıl başka planlarım var ve onları çerçevelendirmeye çalışıyorum. Geleceğin Metaverse olduğuna inanıyorum ve bir dizayncı olarak da sorumluluklarım olduğunu bilerek çalışmalara koyuldum. Herkesin bir parçası olacağına, olmak isteyeceğine eminim. Bugün eğer insanlara hayatlarına bundan sonra Metaverse’de yaşamaları üzerine şans tanınsa herkes kabul eder, çünkü gerçek hayatta herkes çok mutsuz. Metaverse sonsuz olasılıklar kainatı ve orada yaşayabilecekken neden konutlarına tıkılıp kalsınlar ki!

Herhangi bir koleksiyonundan bir parça NFT olarak dijital dünyaya transfer olacak olsaydı, bu ne olsun isterdin?
Bunu şimdilik kendime saklayayım, çünkü bu da üzerine çalıştığımız bir husus.

“Modası Geçmez” başlıklı bir koleksiyon hazırladın. Bundan bahsedebilir misin?
Perwoll’le birlikte “Modası Geçmez” başlıklı bir koleksiyon hazırladık. Ve bütün geliri Kanserli Çocuklara Umut Vakfı’na (KAÇUV) bağışlanacak. Kullanılmayan dokuma ürünleri İstanbul’un dört farklı noktasına konumlandırılmış giysi kumbaraları ve modasigecmez. net adresi üzerinden temmuz ayından itibaren toplandı. Bağışlanan bu kıyafetler Zeynep Tosun ve Anadolu’daki emektar bayanların öncülüğünde yöresel, ileri ve geri dönüşüm teknikleriyle yine tasarlanarak bir koleksiyona dönüştürüldü. Anadolu’ya has teknikleri kullandık, çünkü biliyorsunuz köylerde hiçbir şey atılmaz! Toplanan kıyafetlerden işlemeler ve patchwork’lerle süslenmiş jean ceket, şapka, muska ve çantalar yarattık. Toplam 490 parçadan oluşan sürdürülebilir özel bir koleksiyon çıktı ortaya. Bu işlemlerin hepsi de organik kenevir kullanarak ve su kullanımını en aşağıya çekerek (bir tişörtün üretiminde harcanan sudan bile az) üreten Bego Jeans isimli bir jean üreticisiyle hayata geçirildi.

Yeniden doğuşu simgeleyen motifler, güçlü bayan sembolleri, klasik ile çağdaşı bir ortada kullandığı tekniği Zeynep Tosun markasını ayrıştıran özelliklerden. Bir dizayncı olarak yaşadığı ülkenin kültürünü yansıtmak onun için önemli.

Sürdürülebilir yöntemler demişken, Organics by Red Bull: Talent District’in bir parçasıydın… Organik sözcüğünü koleksiyonlarına nasıl dahil ediyorsun?
Lokal bir marka olarak üretimlerimize devam ediyoruz, karbon ayak izi üzerine baş yoruyoruz. Kullandığımız fazla gereçleri geri dönüştürmeye, paketlendirmeden üretim sistemlerimize kadar sürdürülebilir olmayı çok konuşuyoruz. Uyguladığımız ve uygulayamadığımız noktalar alışılmış ki var. Doğal olan ve bir başka gereçle bir ortaya geldiğinde kimyasını değiştirmeyen yapıda. Daima organik bir şekilde üretim yapmaya özen gösterdiğimiz için de Red Bull’la bir ortaya geldik mesela. Nasıl ki tarlalarda organik üretim yapabilmeniz için çeşitli koşulların yerine gelmesi şart, biz de tasarlarken buna dikkat ediyoruz. Karbon ayak izimiz çok düşük. Yaptığımız işler gerçekten bu topraklara ilişkin. Koleksiyonlarda kullandığım malzemelerin yüzde 90’ı doğal. Kendim olamasam da Zeynep Tosun vegan bir marka, bu yüzden yeni ürünlerde vegan malzemeler kullanıyorum. Sırada da bitkisel bazlı derileri kullanmak var. Üç yıldır külliyen vegan üretim yapıyoruz aslında.

Yazı: Aykun Taşdöner

ELLE Türkiye Şubat 2022 sayısından alınmıştır.

https://www.elle.com.tr/moda/sokak-modasi/lokal-ve-yenilikci