Kosova ve Sırbistan krizinde uzlaşma sağlanamadı

Belçika’nın başşehri Brüksel’de AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve Kosova Başbakanı Albin Kurti ile yaptığı başka farklı görüşmelerin akabinde Kosova ve Sırbistan ortasındaki Belgrad-Priştine Diyaloğu Yüksek Seviyeli Toplantısı’na başkanlık etti. Toplantıların akabinde basın toplantısı düzenleyen Borrell, “Kosova Başbakanı Albin Kurti ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’i burada Brüksel’de acil bir toplantı için ağırladım. İkisi de Brüksel’e gelerek bu toplantıya katıldı. Bunu yapmaları değerliydi, zira kendimizi yeniden öbür bir kriz durumunda bulduk. Bu, son kriz toplantısından yalnızca üç ay sonra oluyor. Bu seferki kriz, evvelki krizden kaçınmak için ağustos ortasında Brüksel’e gelmek zorunda kaldığımdan daha berbat. Ağustos ayından bu yana araç plakaları konusundaki uyuşmazlık daha da kötüleşti” dedi.

“Karakollarda 50’den az Kosovalı Arnavut polis memuru vazife yapıyor”

Kosova’nın 22 Kasım’dan itibaren araçlarını yine tescil ettirmemiş olanlar için para cezası vermeye karar verdiğini hatırlatan Borrell, “Sonuç olarak Kosovalı Sırplar, Kosova’nın kuzeyinde kurumlardan çekildiler. Bu da 600 civarında polisin üniformasını çıkardığı manasına geliyor. Yargıçlar ve lokal idare çalışanları da istifa etti. Şu anda bölgedeki polis karakollarında 50’den az Kosovalı Arnavut polis memuru vazife yapıyor, ki bu katiyen kâfi değil. Bu, çok tehlikeli bir güvenlik boşluğu. Esasen çok kırılgan bir durumda olan bölgede yeni bir boşluk demektir. Evet, orada bir misyonumuz var, EULEX misyonumuz var ve ayrıyeten KFOR’un birlikleri de var lakin lokal polisin rolünü üstlenemezler. Bu onların yetki alanında değil” dedi.

“Son teslim tarihinden son teslim tarihine, krizden krize”

Borrell, “Avrupa Birliği ve milletlerarası ortaklarımız tekraren gerginliğin azaltılması tarafında davette bulundu, lakin sonuç alınamadı. Bugünkü toplantı, başkanların durumu ivedilikle yatıştırma, barış ve istikrarın yine tesis edilmesini ve en değerlisi çok ağır sonuçları olan bir krizin önlenmesini sağlama sorumluluğuyla ilgiliydi. Geçtiğimiz yazdan bu yana kalıcı kriz idaresiyle meşgul olduk ve birbiri gerisine son teslim tarihlerinden kaçınmaya çalışıyoruz. Son teslim tarihinden son teslim tarihine, krizden krize. Bu, asıl sorunu çözemediğimiz manasına gelir. Asıl sıkıntı, bu cins kriz durumlarını çözecek ve önleyecek alakaların normalleştirilmesidir. Çünkü temel nedenler plakaların çok ötesine geçmektedir” dedi.

“Bu krizler ve teslim tarihleri kısır döngüsünün sona ermesi gerektiğini açıkça söz ettim”

Borrell, “Her iki tarafa da bu formda devam edemeyeceğimizi, bu krizler ve teslim tarihleri kısır döngüsünün sona ermesi gerektiğini açıkça söz ettim. Hem Cumhurbaşkanı Vucic hem de Başbakan Kurti, güçlü yetkilere sahip seçilmiş önderlerdir. Avrupa yolunda ilerleyebilmeleri için liderlik ve uyuşmazlıklarını çözme ve alakaların olağanlaşmasını ileriye götürme iradesi göstermelerini bekliyoruz” tabirlerini kullandı.

“Önerimi Sayın Vucic kabul etti fakat Sayın Kurti kabul etmedi”

Olağanlaşma perspektifi açısından beklenen sonucun alınamadığını bildiren Borrell, “Bugün olağanlaşma perspektifi açısından bu tehlikeli durumu değiştirebilecek bir teklifte bulundum. Kosova tarafının araç plakaları ile ilgili tavrını ertelemesi, Sırp tarafının da ‘KM’ formunda plaka vermemesini önerdim. Teklifimi Sayın Vucic kabul etti lakin Sayın Kurti kabul etmedi” dedi.

Bölgede NATO kuvvetleri olmasına karşın güvenlik açısından da hassas bir durum yaşandığını belirten Borrell, tarafları sorumlu davranmaya çağırdı.

“AB’yi ihlaller konusunda bilgilendireceğim”

Diyalog sürecinde karşılaştığı aksilikleri meslektaşlarına rapor edeceğini belirten Borrell, “Her iki öndere de açıkça belirttim, şayet Avrupa Birliği’ne iştirak her ikisinin de taahhüt ettiği son amaçsa, buna nazaran hareket etmelerini bekliyoruz’’ dedi.

“Arnavut tarafı hiçbir şeyi kabul etmek istemedi”

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ise toplantı sonrası Sırp basınına yaptığı açıklamada, “Anlayamayacağım nedenlerden ötürü bir mutabakata varamadık. Sırp tarafı büsbütün yapıcıydı ve değiştirilmiş metinleri on sefer kabul ettik, fakat Arnavut tarafı hiçbir şeyi kabul etmek istemedi. Her vakit bir şeyler eklediler. Bu yüzden tüm söyleyebileceğim, fikirlerimi toplamak istiyorum ve vatandaşlara başvuracağım” dedi.

Kosova-Sırbistan gerginliği

Kosova idaresinin ülkede yaşayan Sırplar dahil herkese Kosova plakasına sahip olma mecburiliği getirmesi Sırpların yansısına neden olmuştu. Karara karşı çıkan Sırpların ülkenin kuzeyindeki hudut geçişlerini kapatması iki ülke ortasında tansiyonu artırmıştı. Kosova Başbakanı Albin Kurti, Sırp makamlarının Kosova’daki Sırplara verdiği araç plakalarının RKS (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürülmesi ile ilgili kararın aşikâr değişiklikler yapılarak yürürlükte kalacağını duyurmuştu. Plakaların kademeli olarak değiştirileceğini bildiren Kurti, tartışmalı plaka sahiplerinin 21 Kasım’a kadar sadece uyarılacağını, 21 Kasım’dan 21 Ocak 2023’e kadar 150 euro para cezasına çarptırılacağını, 21 Ocak-21 Nisan 2023 tarihleri ortasında test plakalarının verileceğini, plakaları değişmeyen araçların trafiğe çıkışının 21 Nisan 2023’den itibaren büsbütün yasaklanacağını açıklamıştı. Kosova hükümeti, uygulamayı 1 Eylül’e ve akabinde 1 Kasım’a kadar uzatmıştı.

Artan gerginliğin akabinde Kosova’nın kuzeyindeki Sırpların siyasi temsilcileri, Kosova hükümeti mutabakatlara uyana ve Sırp Belediyeler Birliği kurulana kadar meclis, hükümet, Kosova’nın kuzeyindeki belediyeler, yargı organları, polis ve idari ünitelerini boykot etme kararı almıştı.

AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, DÜNYA Haberleri

https://www.haber7.com/dunya/haber/3279740-kosova-ve-sirbistan-krizinde-uzlasma-saglanamadi