Kahramanmaraş için korkutan ‘deprem’ uyarısı!

Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu ilçesinde 26 Temmuz’da 4.4 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Zelzelenin merkez üssü Tevekkelli Mahallesi’ne yakınındaki Necip Fazıl Kent Hastanesi’nde kısa müddetli panik yaşandı. Birtakım sıhhat çalışanları, hasta ve hasta yakınları hastane bahçesine çıktı. Bu zelzelenin akabinde bölgede 37 sarsıntı daha yaşandı.

Sütçü İmam Üniversitesi Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi ve Sarsıntı Araştırma ve Risk İdare Merkezi Müdürü Dr. Alican Kop, zelzelelerin Doğu Anadolu Fay Sınırı’nın Gölbaşı-Türkoğlu segmentinde münferit olarak meydana geldiğini söyledi.

İlk sarsıntıdan sonra yaşanan öbür zelzelelerin oluşmasının olağan olduğunu kaydeden Kop, bunların bir mühlet sonra hem büyülükleri hem de sıklıkları azalarak sönümleneceğini söyledi. Bu nedenle vatandaşların bu artçı sarsıntılardan korkmaması gerektiğini aktaran Dr. Öğretim Üyesi Alican Kop, “Bu olağan bir süreç, hatta bu 3- 4 ay kadar sürebilir. Fakat olduğu yer çok kıymetli, Gölbaşı-Türkoğlu segmenti. Bu segment, Kahramanmaraş’ın en büyük zelzele kaynağı, zira bu segment 509 yıldır zelzele üretmemiş bir segment. Biz yıllardır söylüyoruz ve birçok yer bilimci de bu segmenti Türkiye’deki en değerli sismik boşluklardan biri olarak tanımlıyordu. 1114 ve 1513 yıllarında zelzele üretmiş bu segmentin 1513’ten beri sarsıntı üretmediğini biliyoruz. Hasebiyle da bu sarsıntı olmadan evvel de söylüyorduk bu segment üzerinde her an 7 ve civarında zelzele olma mümkünlüğü var. Bu zelzele, onu tetikleyen yahut onun öncüsü biçiminde yorumlanacak bir zelzele değil lakin o segment üzerinde he an her saniye 7 civarında zelzele olma mümkünlüğü zati vardı ve bugün de maalesef o mümkünlük devam ediyor” diye konuştu.

‘KÜÇÜK ZELZELELER, BÜYÜKLERİ ÖTELER ALGISI HAKİKAT DEĞİL’

Dr. Öğretim Üyesi Alican Kop, halk ortasında küçük çaptaki zelzelelerin facialarla sonuçlanabilecek sarsıntıları engellediği ve ötelediği üzere algının da yanlışsız olmadığını vurgulayarak, şöyle devam etti:

“Bu küçük şiddetli zelzelelerin büyük zelzeleleri önlediği algısı hakikat değil. Zira sarsıntılardaki hem yıkıcılık hem de büyüklük logaritmik olarak değişiyor. Örneğin; biz 5 büyüklüğündeki zelzelenin yıkıcılığını 1 olarak kabul ediyoruz, 6 büyüklüğündeki zelzele onun 10 katı, 7 büyüklüğündeki zelzele onun 100 kat, 8 büyüklüğündeki sarsıntı ise 1000 katı. Hasebiyle 4 büyüklüğündeki bir zelzele 7 büyüklüğündeki zelzelenin gücünü boşaltabilmesi mümkün değil. Bunun üzere birebir anda tıpkı noktada yaklaşık 1000 tane zelzele olması gerekiyor. Yani bu bahis yanlışsız değil.”

‘HASTANE HEM FAY SINIRINA YAKIN HEM DE YERİ KÖTÜ’

26 Temmuz’daki zelzelenin en çok hissedildiği Necip Fazıl Kent Hastanesi’nin sarsıntının merkez üssüne yakın olduğunu kaydeden Kop, “Fay; Gölbaşı’ndan çıkıyor, Balkar’dan göllerin çabucak yanından Kartal köyüne gerçek geliyor. Kartal köyünün çabucak doğusunda Uzunalan var. Uzunalan’dan geçip Çiğli köyüne, Tevekkelli, Öksüzlü, buradan Türkoğlu’na kadar devam ediyor. Zati fay oradan geçiyor, fayın kırığı orada. Kent Hastanesi de oraya epeyce yakın pozisyonda, oraya yaklaşık 3- 3,5 kilometre üzere bir uzaklığı var ve o alanlardaki yer özellikleri çok kıymetli zira Kent Hastanesi’nin olduğu alandaki taban epey makus. Yani hem alüvyonlar var, onun altında da kaya olarak bozuşmuş kayalar var. Yani bunlar çok sağlam kayalar değil. Yer de çok berbat bir taban olduğu için bunlar sarsıntının tesirini büyütebiliyorlar. Bu nedenle de Kent Hastanesi’nde bu çok fazla hissedildi. Bu, oradaki tabanın kötülüğünden kaynaklanıyor. Yeniden birebir halde Tevekkelli civarında da yüzeyde alüvyonlar ve onların altında bozuşmuş kayalar var. O yüzden de yer makus olduğu için zelzelenin tesirini büyütüyor” sözlerini kullandı.

‘EYLEM PLANLARININ YÜZDE 46’SI GERÇEKLEŞTİRİLDİ’

Kahramanmaraş’ın sarsıntıya yönelik aksiyon planlarının yüzde 46’sının gerçekleştirildiğini lisana getiren Alican Kop, şu sözleri kullandı:

“Şu anda rastgele bir kentin sarsıntıya hazır olduğunu söylemek mümkün değil. Bu kapsamda Kahramanmaraş’ta tabi ki hazır değil. Lakin bu hususla ilgili Türkiye’de çok önemli bir çalışma başlatıldı. Vilayet Afet Risk Azaltma Planı oluşturuldu, bu mevzuda Kahramanmaraş da pilot vilayetti ve birinci bu çalışmalar başladı. Şu anda afetlere ait hasarı azaltmak için, önleyebilmek için yapılması gereken hareket planlarının yüzde 46’sının gerçekleştiğini görüyoruz. Kahramanmaraş bu mevzuda öbür vilayetlere nazaran çok daha önde bir pozisyonda. Lakin gözden kaçan bir sürü konu var. Örneğin Kahramanmaraş’ta zayıf tabanlarda yüksek katlı yapılaşmadan kesinlikle uzaklaşmak gerekiyor, bu mevzuya dikkat edilmediğini görüyoruz. Yeniden Kahramanmaraş’ta sıvılaşma dediğimiz, zayıf tabanlarda yer altı suyu da varsa binaların çok kaliteli olması zelzeleye karşı bir tedbir olmuyor. Zira bu durumda taban su üzere davranıyor ve binaların su içerisinde olduğunu düşünün. 1999 sarsıntısında bunun örnekleri gözlendi, binalar devrilebiliyor, batabiliyor. Bu tıp alanlarda yüksek katlı yapılaşmada uzak durulması konusunda şimdi çok önemli şeylerin yapılmadığını görüyoruz maalesef.”

deprem, YENİ Haberleri

https://www.haber7.com/guncel/haber/3247426-kahramanmaras-icin-korkutan-deprem-uyarisi