İdeolojisinin fikir ve ahlak adamı: Nurettin Topçu

Cumhuriyet tarihinin değerli fikir adamlarından biri olan Topçu, 1909’da İstanbul Süleymaniye’de dünyaya geldi. Topçu’nun Erzurum’da hayvancılık ve tahıl işleriyle uğraşan babası Ahmet Efendi, İstanbul’a giderek, Çemberlitaş’ta kasap dükkanı işletti.

Kimlikteki ismi Osman Nuri olan ve İstanbul’un tarihi semtlerinde yetişen Nurettin Topçu, Bezmialem Valide Sultan Mektebi ile Büyük Reşit Paşa Numune Mektebi’nde okudu. Nurettin Topçu, o periyot küçük bir sandıkta kitap ve gazete biriktirirken, öğretmeni Nafiz Beyefendi sayesinde Mehmet Akif Ersoy sevgisi ve hayranlığı kazandı.

Bir müddet Vefa Lisesi’nde okuyan, 1928’de İstanbul Lisesi’ni bitiren Topçu, birebir yıl Fransa’ya gitti. Usta kalem, hem Fransızca öğrenmek hem fark derslerini tamamlamak için Aix Lisesi’ne başladı.

Buradan mezun olduktan sonra Strazburg Üniversitesine geçerek ideoloji tahsili gören Topçu, ideoloji, ahlak, psikoloji, sanat ideolojisi, tarih, mantık, sosyoloji, arkeoloji alanlarında eğitim aldı.

AA’da yer alan habere nazaran, ünlü muharrire dair birtakım notlar…

Sorbonne’da ideoloji doktorası veren birinci Türk

Felsefe doktorasını 1934’te Sorbonne Üniversitesinde (Paris Üniversitesi) veren Topçu, Türkler ortasında ahlak üzerinde çalışan birinci öğrenci ve Sorbonne’da ideoloji doktorası veren birinci Türk oldu.

Fransa’da 6 yıl süren eğitimin sonunda verdiği doktora tezi, “İsyan Ahlakı” ismiyle Türkçeye çevrildi.

Başarılı edebiyatçı, Fransa’da 1934’te, Türkiye’de ise 1990’da Kültür ve Turizm Bakanlığınca yayımlanan başarılı çalışmasından ötürü üniversiteden altın saat, Amerika ve Kuzey Amerika’ya seyahat üzere mükafatlar kazansa da hiçbir mükafatı kabul etmedi.

Ödüllerin yerine Sorbonne Üniversitesinin giriş ve çıkış kulelerinde 24 saat Türk bayrağının asılmasını isteyen Topçu’nun bu isteği üniversite idaresi tarafından yerine getirildi.

Nurettin Topçu’nun Avrupa’daki hayatı okul, mesken, kütüphane ortasında geçti. Bu sırada Sosyoloji Cemiyeti’ne girerek, derneğin yayın organında felsefi yazılar yayınladı.

Sorbonne’da ideoloji doktorası veren birinci Türk

Felsefe doktorasını 1934’te Sorbonne Üniversitesinde (Paris Üniversitesi) veren Topçu, Türkler ortasında ahlak üzerinde çalışan birinci öğrenci ve Sorbonne’da ideoloji doktorası veren birinci Türk oldu. Fransa’da 6 yıl süren eğitimin sonunda verdiği doktora tezi, “İsyan Ahlakı” ismiyle Türkçeye çevrildi.

Başarılı edebiyatçı, Fransa’da 1934’te, Türkiye’de ise 1990’da Kültür ve Turizm Bakanlığınca yayımlanan başarılı çalışmasından ötürü üniversiteden altın saat, Amerika ve Kuzey Amerika’ya seyahat üzere mükafatlar kazansa da hiçbir mükafatı kabul etmedi.

Ödüllerin yerine Sorbonne Üniversitesinin giriş ve çıkış kulelerinde 24 saat Türk bayrağının asılmasını isteyen Topçu’nun bu isteği üniversite idaresi tarafından yerine getirildi.

Nurettin Topçu’nun Avrupa’daki hayatı okul, mesken, kütüphane ortasında geçti. Bu sırada Sosyoloji Cemiyeti’ne girerek, derneğin yayın organında felsefi yazılar yayınladı.

1939’da “Hareket” mecmuasını çıkarmaya başladı

Çocukluk arkadaşı Sırrı Tüzeer vasıtasıyla Nakşi piri Abdülaziz Bekkine Efendi ve Nakşi Hasib Efendi ile tanışan ve Abdülaziz Efendi’ye intisab eden müellif, niyet dünyasına yeni bir istikamet veren pirinin vefatından duyduğu büyük acı ve uğradığı yıkımı, “Taşralı” kitabındaki “Yıldırım’ın Huzurunda” başlıklı yazısıyla anlattı.

Topçu, Celal Ökten’den de İslami ilimler tarafından faydalandı ve daha sonra İmam-Hatip okullarının kuruluşunda programların hazırlanmasında Celal Hoca ile mesai arkadaşlığı yaptı.

Hareket ideolojisinden esinlenerek 1939’da “Hareket” mecmuasını çıkarmaya başlayan Topçu, bir ekol oluşturdu ve hareket ideolojisini Türk okurlarına tanıttı. Topçu, eğitim ve öğretime katkısını öğretmenlikte bırakmayıp ideoloji, sosyoloji, psikoloji, mantık ve ahlak dersleri için ders kitapları da yazdı.

“Anadoluculuk” niyet hareketini savundu

Usta muharrir, Anadolu coğrafyasında yaşayan herkesi merkeze koyan “Anadoluculuk” niyet hareketini savundu, kadim İslam ve Türk tarihini, tasavvufu ve çağdaş devirdeki sosyolojik gerçekliği yapıtlarında analiz etti.

Anadolu toprağına ve Türk tarihine sıkı sıkıya bağlı bir milliyetçilik anlayışı geliştiren Topçu, milliyetçiliğin “devirlerin tahakküm sermayesi olan siyasi hezeyanlardan sıyrılması” gerektiğini savunurken, “Hareket, Allah’la insanın terkibidir” kelamını ölçü alarak, eğitimden iktisada, ahlaktan siyasete, ideolojiden bilime, insanı ilgilendiren her alanda yazılar yazdı.

Nurettin Topçu, 1960 ihtilalinin akabinde Ali Fuat Başgil’le Adalet Partisi’nin kuruluş çalışmalarına katılıp 1961 seçimlerinde Konya’dan aday gösterildi. Cumhurbaşkanlığı seçiminde Başgil’e gösterilen muamele nedeniyle ve Süleyman Demirel’in parti başkanlığına getirilmesinin akabinde bu etrafla ilgisini kesti.

İstanbul Erkek Lisesi’nden 1974’te emekliye ayrılan ve niyetlerini sergilediği “Hareket” mecmuasını 1975’e kadar aralıklarla yayımlayan Topçu, mecmuada yayımlanan “Çalgıcılar” başlıklı yazısıyla sürüldüğü Denizli’de Said Nursi ile tanıştı ve onun tüm mahkemelerini takip etti.

https://www.ensonhaber.com/kitap/felsefesinin-fikir-ve-ahlak-adami-nurettin-topcu