‘F-16’lar için gayret göstereceğim’

Güldener Sonumut – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Madrid’deki NATO Önderler Tepesi kapsamında ABD Lideri Joe Biden ile görüştü. İki başkan en son 31 Ekim 2021’de G20 doruğu kapsamında bir ortaya gelmişti. 8 aylık bir ortanın ardından  Biden, Erdoğan’la görüşme talebinde bulundu. IFEMA Kongre Merkezi’nde gerçekleşen ve 1 saat 10 dakika süren görüşme son derece samimi bir havada gerçekleşti. ABD Başkanı’nın heyetinde Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Savunma Bakanı Lloyd Austin ve Ulusal Güvenlik Kurulu Başdanışmanı Jack Sullivan hazır bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, MİT Lideri Hakan Fidan, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve İrtibat Lideri Fahrettin Altun toplantıya katıldı.

Resmi görüşme öncesi kameralar karşısında çıkan iki başkan, kısa bir sohbet gerçekleştirdi.  Biden, Erdoğan’a “Size bilhassa İsveç ve Finlandiya konusunda yaptıklarınızdan ötürü teşekkür etmek istiyorum. Bunun yanı sıra Ukrayna tahılının çıkarabilmesi için verdiğimiz fevkalâde gayretlerinizden ötürü teşekkür ediyorum. Olağanüstü bir iş çıkarıyorsunuz. Fırsat bulursak bu hususları konuşmak istiyorum” dedi. Erdoğan da, “Uzun bir ortadan sonra tekrar sizlerle bir ortaya gelmekten duyduğum memnuniyeti tabir etmek istiyorum. NATO tepesi nitekim gündemi itibariyle çok yüklü bir tepe oldu. Bu dorukta gerçekleştireceğimiz çalışmalarımızla da inanıyorum ki ülkelerimize dolu dolu bir gündemle döneceğiz” dedi. Erdoğan ABD’nin “bu işteki ön alışının NATO’nun güçlenmesine yönelik olarak atılacak adımlar açısından belirleyici olduğunu” söz etti.

Yakın istişare vurgusu

Ukrayna-Rusya konusuna da değinen Erdoğan, “Denge siyasetiyle süreci çözme çabasındayız. Temennimiz odur ki bu istikrar siyasetiyle sonuç alalım. Bir an evvel de hububat konusunda şu anda bunun yokluğunu çeken ülkelere açılan koridor üzerinden imkân sağlayalım” dedi.

Beyaz Saray’dan görüşmeye ait yapılan açıklamada Biden’ın Türkiye-İsveç-Finlandiya ortasında varılan memorandumu memnuniyetle karşıladığı kaydedildi. Önderlerin, Rusya’nın saldırganlığına rağmen Ukrayna’ya yönelik dayanağının devam edeceğini yinelediği aktarılan açıklamada, Erdoğan ve Biden’ın Ukrayna’dan tahıl ihracatının önündeki Rus pürüzlerinin kaldırılmasının değerini ele aldığı aktarıldı. “İki önder Ege ve Suriye’de istikrarın değerini ele aldı” denilen açıklamada, “Biden, ikili bağların sürdürülmesi konusundaki isteğini yineledi ve önderler hükümetler ortasındaki yakın istişarelerin kıymeti noktasında mutabık kaldı” tabirleri kullanıldı.

Erdoğan görüşmede Türkiye’nin F-16 talebini yineledi. Biden’ın bu bahiste “Washington’a iner inmez F-16 konusunun Kongre’den geçmesi için çaba göstereceğim” dediği öğrenildi.

Pentagon: Destekliyoruz

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Milletlerarası Güvenlik İşlerinden Sorumlu Müsteşarı Celeste Wallander de “ABD, Türkiye’nin savaş uçağı filosunun modernizasyonunu destekliyor, zira bu NATO’nun güvenliğine de katkı sağlıyor. Türkiye’nin güçlü savunma kabiliyeti, güçlü bir NATO savunmasına da katkıda bulunur” tabirlerini kullandı.

Graham’dan da yeşil ışık

Öte yandan daha evvel Türkiye’nin aleyhine telaffuzlarıyla dikkat çeken senatör Lindsey Graham “Biden Yönetimi’nin NATO müttefikimiz Türkiye’ye yeni F-16 satışını destekleme kararını destekliyorum. Türkiye ile farklılıklarımız olsa da, onlar bir NATO müttefiki ve problemli bir bölgede yeteneklerini güçlendirmek Amerika’nın ulusal güvenlik çıkarına” iletisini paylaştı.

Madrid’de samimi diplomasi trafiği

Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO doruğunun birinci gününde yapılan dörtlü tepe sonunda İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine yeşil ışık yakarken, dün de ABD, Fransa, İngiltere başkanları ve AB Kurulu Lideri Charles Michel ile ikili görüşmeler gerçekleştirdi.

NATO Devlet ve Hükümet Liderleri toplantısına katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, tepeyi fırsat bilerek çok sayıda kıymetli görüşme gerçekleştirdi. Erdoğan AB devir başkanlığını üstlenen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la bir saati aşkın müddet görüştü. Erdoğan ve Macron, NATO’ya üye olup Rusya Devlet Lider Vladimir Putin ile görüşebilen yegane başkan olma özelliğine sahipler.

Rusya-Ukrayna savaşının yüklü olarak ele alındığı görüşmede, yumuşama emaresine giden Fransa-Türkiye münasebetleri değerlendirildi. Çünkü Fransa, İtalya ile Türkiye ortasında ortak Ar-Ge ve üretime dayalı Eurosam-T tipi hava savunma sisteminin geliştirilme süreci de yine gündemde.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile de görüşen Erdoğan, iki ülke ortasındaki bağları kapsamlı bir halde ele aldı. Türkiye ile İngiltere, NATO’ya üye olup AB’ye üye olmayan iki Avrupalı müttefik olma özelliklerini taşıyorlar. İngiltere ile Türkiye ortasında değerli hususlarda işbirliği bulunuyor. AB’den ayrılmış olan İngiltere Türkiye ile ticaret hacmini artırma yolları ararken, Ankara da İngiltere ile savunma alanında işbirliğini artırmayı hedefliyor. Türkiye’nin muharip savaş uçağı TFX’in prototip düzeyine ulaşana kadar Eurofighter üzere uçakların tedariki de bağlar esnasında gündeme gelen hususlar ortasında.

Neşeli anlar

Resmi görüşme öncesi Kuzey Atlantik Kurul toplantısında Erdoğan ve Joe Biden ile karşılaşan Başbakan Johnson renkli imgelere neden oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı gördüğü anda Türkçe bildiği tek söz olan “çok güzel” diyen Johnson hem Türk kökenlerini hatırlattı hem de Biden-Erdoğan-Stoltenberg ortasında sevinçli bir anın yaşanmasına neden oldu. AB Kurulu Lideri Charles Michel ile de görüşen Erdoğan, AB ile güç güvenliği ve Ukrayna’dan tahliye edilmeye çalışılan tahıl hususlarını kıymetlendirdi.

Biden’dan övgü

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ikili trafiği bir oldukça ağırdı, çünkü ABD Lideri Joe Biden ile görüşmesinde gündeme gelen mevzular hayli kapsamlıydı.

Görüşmede İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği süreci de ele alındı. Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’ya davet edilmiş ülke statüsü verilmesine yeşil ışık yakılması da değer arz ediyor. Çünkü ABD Lideri Joe Biden, gün içerisinde yapılan toplantılarda gerek NATO Genel Sekreteriyle yaptığı görüşmede, gerekse Kurul toplantısında Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya ile sağladığı memorandum mutabakatından övgüyle kelam etti.