Evimin altından fay hattı geçiyor mu? (e-Devlet AFAD deprem fay hattı sorgulama ekranı)

Son yaşanan sarsıntıların akabinde, ‘Evimin altından fay çizgisi geçiyor mu?’ sorusunun cevabı vatandaşların gündeminde yer alıyor. e-Devlet fay çizgisi sorgulama sayfası üzerinden, bulunduğunuz bölgeden fay sınırı geçip geçmediğini görüntüleyebilirsiniz.

e-DEVLET FAY ÇİZGİSİ SORGULAMA NASIL YAPILIR?

Evinizin altından fay çizgisi geçip geçmediğini sorgulamak için, e-Devlet ekranından AFAD’ın hizmeti olan Türkiye Sarsıntı Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması üzerinden basitçe fay çizgisi sorgulama yapabilirsiniz.

FAY ÇİZGİSİ SORGULAMA İÇİN TIKLAYIN

FAY NEDİR?

Yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketleri sonucu oluşan gerilme ve sıkışmalar, yer kabuğunun birtakım kısımlarında yüzyıllar boyunca güç biriktirir. Bu güçler vakit zaman ortaya çıkar. Yer kabuğundaki bu hareketli kısımlara FAY ismi verilir.

Birbirlerinin hareketini engelleyen levhalar ortasında sürtünme başlar. Levhaların birbirlerine sürtünmesi sırasında, büyük kaya kütlelerinin ortasında kalan “fay” ismini verdiğimiz zayıf yerler zorlanırlar ve buralarda gerilme gücü birikir.

Zorlanma ve sürtünmenin tesiriyle kısa bir vakit içerisinde çok şiddetli bir kırılma ve hareket ortaya çıkar. Oluşan birinci harekete “deprem” (ana şok), şiddetli sarsıntının tesiriyle o bölgedeki yer kabuğunun zayıf öteki kısımlarının kırılmasına da “artçı depremler” (artçı şoklar) denir.

TÜRKİYE’DE KAÇ TANE FAY ÇİZGİSİ VAR?

Jeolojik olarak en etkin sarsıntı nesli üzerinde yer alan Türkiye’de; Kuzey Anadolu Fay Çizgisi, Doğu Anadolu Fay Çizgisi ve Batı Anadolu Fay Sınırı olmak üzere 3 adet fay sınırı bulunmaktadır.

FAY TİPLERİ NELERDİR?

Dogrultu Atımlı Fay

Bu cins fay düzlemleri, yeryüzünde 90 dereceye yakın dik bir pozisyonda olan ve yerin içine hakikat yavaşça eğimlenen sırf yatay atımın oluşturduğu yanal atımlı faylardır. Bu faylar, atımlarina öre sağ ya da sol istikametli olabilirler. Kuzey Anadolu Fayı, sağ; Doğu Anadolu Fayı ise sol istikametli doğrultu atımlı faylardır.

Normal Atımlı Fay

Bu cins faylarda fay düzleminin bir tarafındaki blok yükselirken öbür tarafındaki düşerek uzaklaşır. Burada hareket tekrar göreli olarak gelişmektedir. Bir öbür değişle, bir blok yükselirken oburu yerinde durabilir yada bir taraf yerinde dururken öteki taraf düşebilir. Örneğin; 1970 Gediz ve 1995 Dinar sarsıntısı ile ilgili faylar bu cinsten olağan atımlı faylardır.

Ters Atımlı Fay

Bu tıp faylar da düşey atımlı faylar olup, sırf fay düzlemi boyunca hareket eğim tarafına nazaran aykırı istikamette olmakta ve bloklar birbirine nazaran yaklaşmaktadır. Örneğin; 1975 Lice zelzelesi ile ilgili faylar aykırı atımlı faylardır.

Verev (Oblik) Atımlı Fay

Fay düzlemi boyunca ortaya çıkan hareketin hem düşey hem de yatay istikamette olduğu faylardır.