Bebeklerin Kafasında Neler Döndüğünü Gösteren Deney

Bebeklerin yaşadığımız dünyayı nasıl anlamlandırdıkları ve etraflarında olup bitenleri nasıl yorumladıkları üzere sorular bilim dünyasında merak edilen hususlardan biri.

İşte Robert Lowell Fantz da bu meraktan yola çıkarak 1961 senesinde bebeklerle ilgili bir deney yapmaya karar verdi. Hayli kolay lakin bir o kadar da tesirli olan bu deney, bebeklerin dünyayı nasıl algıladığı ile ilgili bize birtakım ipuçları verdi.

Önce Robert Lowell Fantz’ı biraz tanıyalım.

Case Western Reserve Üniversitesinde öğretim üyesi olan Robert Lowell Fantz, bebek algısı konusunda birçok çalışmaya öncülük eden Amerikalı bir gelişim psikoloğuydu.

Öğretim üyeliği yaptığı yıllarda “Tercihli Görüş Paradigması (Preferantial Looking)” isimli deneysel bir sistem geliştirerek yetişkinlik öncesi zihinler hakkında araştırmalar yapmaya başladı.

Bir bebeğin zihninde olup bitenleri anlamak için çok kolay bir deney geliştirdi.

Robert Fantz, 1961 yılında Illinois Üniversitesinde araştırmalarını yaptığı yıllarda bir bebeğin zihninde neler olup bittiğini incelemek için pek yol yoktu. Fantz, bunu anlamanın çok kolay bir yolunu buldu.

Yalnızca bebeklerin reaksiyonlarını ve hareketlerini izleyerek gerçekleştirdiği bu kolay deney, ileride yapılacak birçok araştırmanın da önünü açtı.

Deneyde kullanmak üzere MR aygıtına benzeri bir makine yaptı.

Fantz, deneyinde yararlanmak için tıpta kullanılan MR (manyetik rezonans) aygıtına misal bir makine geliştirdi. Aygıtın tavanına kurduğu ekrana bir boğa gözü ve bir insan suratı taslağı koydu. 

Daha sonra, en fazla 2 aylık yeni doğan bebekler tavandaki uyaranları görebilecekleri halde makinenin içine yatırıldı. Fantz, makinenin üstünde bulunan deliklerden bebeklerin gözlerini görebiliyordu fakat bebekler onu göremiyordu.

Bebeklere yansıtılan hallere bakma mühletleri azımsanamayacak derecede farklılık gösterdi.

Bebeklerin yansıyan imgelerden her birine bakmak için harcadıkları mühlet başka ayrı kaydedildi. Böylelikle hangi biçime daha çok baktıklarını anlayarak bebeklerin dikkatini hangisinin daha çok çektiğine ulaşabilecekti.

Denekler hangi biçime gözle görülebilir bir farkla daha uzun baktı dersiniz? Tam iki kat fazla süreyle insan yüzüne daha uzun baktılar. Daha sonra ekrana insan yüzünün doğal formu ve olağandışı bir insan yüzü koyuldu. Denekler yeniden azımsanamayacak bir farkla doğal insan yüzüne baktılar.

‘İzleme Deneyi’ yapılana kadar bebeklerin dünyasının anlamsız ve kaotik olduğu düşünülüyordu.

Bu kolay deney, insan bebeklerinin birtakım form ve desenleri seçebildiklerini göstermiş oldu. Fantz’ın deneyinden evvel bebeklerin dünyada gördükleri hiçbir şeye mana veremedikleri, görme algılarının kâfi olmadığı ve sistemsiz bir dünya algılayışına sahip oldukları düşünülüyordu. 

Bu deneyle birlikte yeni doğan bebeklerin görsel bir ayrım ve tercih yapabildiği ispatlanmış oldu. Daha sonra yapılan çalışmalarda psikologlar, insanların ‘insan yüzüne’ karşı muhakkak bir algıya sahip biçimde doğduğunu kanıtladı ve bu hayatta kalma içgüdüsü ile bağdaştırıldı.

• Kaynaklar: Science Direct, Guws Medical, Assessment Psychology Board

https://www.webtekno.com/bebeklerin-dunya-algisini-gosteren-deney-h130521.html