Akdeniz’de dikenli zehirli deniz kestanesi istilası

Türkiye’nin Akdeniz’de en uzun kıyı şeritlerinden birine sahip olan kentlerden Mersin’de doğal ve yapay resiflerde popülasyon kuran istilacı zehirli uzun dikenli deniz kestanesinin cinsler ortası rekabet alakalarının belirlenmesi hedefiyle proje başlatıldı. Bu çerçevede Mersin Üniversitesi (MEÜ) Su Eserleri Fakültesi Sürece Teknolojisi Öğretim Üyesi ve Proje Koordinatörü Prof. Dr. Deniz Ayas ile birlikte oluşturulan grup turizmin gözbebeği Kızkalesi ile Narlıkuyu ortasında bir koyda Mayıs ayında yapılan birinci dalışın akabinde artık de ikinci çalışmayı gerçekleştirdi.

Türkiye’nin Akdeniz’de en uzun kıyı şeritlerinden birine sahip olan kentlerden Mersin’de doğal ve yapay resiflerde popülasyon kuran istilacı zehirli uzun dikenli deniz kestanesinin cinsler ortası rekabet bağlantılarının belirlenmesi maksadıyla proje başlatıldı. Bu çerçevede Mersin Üniversitesi (MEÜ) Su Eserleri Fakültesi Sürece Teknolojisi Öğretim Üyesi ve Proje Koordinatörü Prof. Dr. Deniz Ayas ile birlikte oluşturulan takım turizmin gözbebeği Kızkalesi ile Narlıkuyu ortasında bir koyda Mayıs ayında yapılan birinci dalışın akabinde artık de ikinci çalışmayı gerçekleştirdi.

“YENİDEN YERLEŞME ORANI YÜZDE 108”

Bir evvelki dalışta 9’ar metrelik iki bölgede, toplam 18 metrekarelik bir alanda 34 tane uzun dikenli deniz kestanesi tespit ettiklerini aktaran Proje koordinatörü Prof. Dr. Deniz Ayas, “Bugün izleme dalışı tam 2 ay sonra tekrar tıpkı yerde koordinatları daha evvelce belirlenmiş alanda dalış etkinliğimizi yaptık. Tıpkı alanda toplam bu sefer 37 birey elde ettik. Bu şunu gösteriyor, bir evvelki aktiflikte metrekarede 1.88 birey düşerken bugünkü şeyde metrekareye 2 birey düşüyor. Temizlediğimiz alana yine yerleşme oranı yüzde 108 olarak açığa çıktı. Bu da aslında Mersin kıyıları dahil olmak üzere bütün Akdeniz’de uzun dikenli deniz kestanesinin alandaki yerleşme ve alanı istila etme potansiyeli gösteriyor, suratını gösteriyor” dedi.

“DİĞER CANLILARIN BESİNLERİNİ DE ORTADA KALDIRIYOR”

‘Diadema setosum’ dedikleri uzun dikenli deniz kestanesinin (grazing) otlama yaparak kayalık alanlardaki mercanlar ve bitkisel gereci kazıyarak otlama baskısı yaptığına değinen Prof. Dr. Ayas, ”Grazing baskısı diyoruz buna. Bildiğiniz üzere Akdeniz’de yalnızca bitkisel kaynaklarla beslenen balık çeşitlerinden tutun bir sürü çok sayıda deniz canlısı var. Bunların besinlerini ortadan kaldırarak, bunların besinlerine ortak olarak daha sonra bunların besinlerini azaltarak başka cinsler üzerinde önemli bir sonuç oluşturuyor. Bizim çalışmamızın sonucu şunu gösteriyor, yani 2 aylık bir süreç içerisinde siz bir alandaki tüm uzun dikenli deniz kestanesini temizleseniz dahi 2 ayda birebir yoğunlukta, birebir baskıyı kuracak kadar birey oraya göç ediyor” formunda konuştu.

Mayıs ayında yaptıkları dalışta 8 bireyin üreme olgunluğuna erişmediğini, 26 bireyin üreme olgunluğa eriştiğini gördüklerini lisana getiren Ayas, son dalıştan çıkarılan deniz kestanelerinden 36’sının birey eşeysel olgunluğa eriştiğini ağır bir biçimde üreme faaliyetine devam ettiğini gösterdiğini kaydetti.

“ALTERNATİF PROTEİN KAYNAĞI OLABİLİR“

Uzun dikenli deniz kestanelerine yönelik ikinci dalış aktifliğini gerçekleştirdiklerini anımsatan Slow Fish Mersin takımı sözcüsü Ezgi Biçer Uçar ise, ”Biliyorsunuz birincisi mayıs ayında gerçekleşmişti. Ve hocalarımız yüzde 108’lik bir üreme suratı tespit ettiler. Bu çok önemli bir üreme suratı. Bununla gayret usulü biz daha evvel gerçekleştirdiğimiz aktiflikte de söylemiştik, bu eseri tüketmek. Tüketim alışkanlıklarımız ortasına bu eseri de katmak. Önemli bir alternatif protein kaynağı olarak değerlendirilebilir” sözlerini kullandı.