Uzm. Dyt. Aksu: Aşırı sıcaklarda dehidrasyon hayatı tehdit edebilir

Susuz kalmak ya da öbür ismiyle dehidrasyonun hayatı tehdit edebileceğini söyleyen Uzm. Dyt. Sedef Ak Su, “Gün içinde yaşadığımız baş ağrısı, karnımız aç olmasa bile daima aç hissetmek, kabızlık, dikkat dağınıklığı, halsizlik, sebepsiz moral bozuklukları, gün içinde his durum değişiklikleri yaşamak, idrar rengimizin şeffaf olması gerekirken koyu renkli olması ve unutkanlık üzere durumlar bedenimizin susuz kaldığını gösterir” dedi.

Suyun hayatın sürdürülmesi için elzem bir besin olduğunu tabir eden İSÜ Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Uzman Diyetisyen Sedef Ak Su, “Hücre içinde gerçekleşen bütün hayati metabolik olaylar ve bedenin bütün işlevleri kâfi ölçüde suyun tüketilmesi ile sağlanabilmektedir. Su; beden sıcaklığının düzenlenmesinde, besinlerin hücrelere taşınmasında ve metabolizma sonucunda oluşan artık eserlerin uzaklaştırılmasında yer almaktadır” biçiminde konuştu.

AĞIZ KURULUĞU VE BAŞ DÖNMESİ SUSUZLUK İŞARETİ

Aşırı sıcaklar nedeniyle bedende sıvı kayıplarının görülebildiğini belirten Uzm. Dyt. Sedef Ak Su, “Ağız kuruluğu, baş dönmesi ve idrar renginde yoğunlaşma, bedenin susuz kalmasının birinci belirtileri olarak karşımıza çıkar. Tüm iç organların sıhhatini olumsuz etkileyen susuzluk, böbrek hastalıklarına da davetiye çıkarır. Suyun besinlerin bağırsaklardan emilip beden için faydalı yapı taşlarına çevrilmesi ve ziyanlı toksik unsurların atılmasını sağladığını için sıcak havalarda su tüketimine dikkat edilmesi gerekir. Yaz mevsiminde ya da sıcak bir ortamda terleme ile su kaybı fazla olacağından bilhassa spor da yapılıyorsa ya da fizikî aktivitede artış varsa suya muhtaçlık da tıpkı oranda artar” dedi.

SPORDA KAYBEDİLEN SUYUN YERİNE KONMAMASI TEHLİKELİ

Yeterli ölçüde su tüketiminin; sportmenler için daha fazla performans ve daha fazla muvaffakiyet demek olduğunu belirten Uzm. Dyt. Sedef Aksu, şunları söyledi:

“Spora başlamadan evvel kâfi ölçüde su içmek, spor esnasında oluşabilecek susuzluğu geciktirir. Bedeniniz en çok idrar ve terleme yoluyla su kaybeder. Spor sırasında kaybettiğiniz suyu yerine koymamanız, bedeninizin susuz kalmasına neden olur. Bedenin susuz kalması ise sıhhat sıkıntılarına yol açabilir. Atletlerde kaybedilen sıvının en kısa vakitte yerine konması sakatlanmanın önlenmesi, kas ağrılarının geciktirilmesi, yorgunluğun geciktirilerek performansın arttırılması açısından kıymetlidir. Bedeni toksinlerden arındırmak ve bedenin ısı istikrarını sağlamak için idrarla, dışkıyla, terle ve teneffüsle toplamda yaklaşık 2.5 litre su kaybedilmektedir. Bu ölçüler atletler için daha da fazladır.”

SPORCULARIN TÜKETECEKLERİ SU ÖLÇÜSÜ VE VAKTİ FARKLILIK GÖSTERİR

Egzersizden 2-3 saat evvel 400-600 ml, antrenmandan 30 dakika evvel 500 ml ve antrenman sırasında her 15- 20 dakika aralıklarla 150-350 ml su tüketilmesi önerinde bulunan Uzm. Dyt. Sedef Aksu, “Egzersiz sonrasında ise her ½ kg kayıp için 450 ml serin su içilmelidir. İdman sonrası suyun ölçüsünde bir başka kriter de idrarın rengidir. İdrarın rengi açık oluncaya kadar atletin su içmesi önerilir. İdrarın rengi çok koyu ve kokusu güzelce ağırlaşmışsa asitlenmeniz yüksek demektir” dedi.

YAŞA, ÖMÜR BİÇİMİNE VE CİNSİYETE NAZARAN GEREKSİNİM DEĞİŞİR

Günlük su tüketimi şahıstan bireye, ömür usulüne, cinsiyete, yaşa, sıhhat durumuna, mevsime, iklime, fizikî aktiviteye, terleme durumunuza, yaptığınız spor çeşitleri üzere faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebileceğini işaret eden Uzm. Dyt. Sedef Aksu, şu bilgileri paylaştı:

“Normalde ortalama yetişkin bir beşere 2-2,5 litre su tüketmesi tavsiye edilir. Lakin herkesin tüketmesi gereken besin hususları üzere su ölçüsü da farklılık gösterir. Örneğin, çok sıcak bir havada konutta oturan kişi ile güneşin altında, ağır kurallar altında çalışan bir personelin gereksinimi olan su ölçüsü tıpkı olamaz. 70 kiloluk bir insan ile 120 kiloluk bir insanın da gereksinimi olan su ölçüsü birebir değildir. Kilo yani hacim arttıkça bedenin suya olan gereksinimi artar. Örneğin, 70 kiloluk biri günde 2 litreye kadar, 120 kiloluk biri ise 3-3.5 litreye kadar su içebilir. Fizikî aktivite seviyeleri, çalışma koşulları, çalıştığı ortam (masa başı, alanda çalışan vb.) da ölçülerde farklılıklara yol açar. Çok su tüketimi ise böbrekleri yormaktan diğer işe yaramadığı üzere ziyanlıdır. İçilen sıvı su olmalıdır. Gerçekten su yerine içilen çay ve kahve bedenden su kaybolmasına neden olur. 1-3 yaşındaki bebeklerde günde ortalama 1.3 litre, 4-8 yaş aralığında 1.4 litre, 9-13 yaşta kızlarda 2.1 litre, erkeklerde 2.4 litre, 14-18 yaşta ise kızlarda 2.3 litre, erkeklerde ise 3.3 litre su içilmesi gerekir.”

VÜCUDUNUZ İÇİN GEREKLİ SU GEREKSİNİMİNİ HAKİKAT HESAPLAYIN

Herkesin bedeni için gereksinimi olan günlük ortalama su ölçüsünü hesaplayabileceğini belirten Uzm. Dyt. Sedef Aksu, bunun kolay formülünü şu biçimde açıkladı:

“Günlük su gereksiniminizi kış aylarında 30ml/kg, yaz aylarında ise 35 ml/kg olarak hesaplayabilirsiniz. Yani 70 kg bir birey için günlük muhtaçlık 2,1 lt (70×30=2100 ml) iken 100 kg biri için 3 litredir (100×30=3000 ml). Yaz aylarında günlük su ihtiyacı; 35 ml X beden yükü (kg) formunda hesaplanabilir. Unutulmamalıdır ki, bu ölçü spor yaptığınız güne, gerilim durumunuza, eşlik eden rastgele bir hastalığınıza nazaran değişiklik göstermektedir. Ayrıyeten fizikî aktiviteye bağlı olarak terliyor ve su kaybediyorsanız gereksiniminiz artar.”

SİNDİRİM İÇİN ÜLKÜ TÜKETİM VAKİTLERİNİ BİLMEK ÖNEMLİ

Su içme alışkanlığı kazanmanın sıhhatimiz için yapacağımız en büyük yatırımlardan biri olduğunu tabir eden Uzm. Dyt. Sedef Aksu, “Sabah uyanınca, kahvaltıdan evvel; öğlen ve akşam yemeklerinden 30 dakika evvel ve 2 saat sonra; gece uyumadan ortalama 2 saat evvel su içmek ülkü vakit aralığıdır. Bu vakit aralıklarında su tüketmek sindirimi kolaylaştırır, mideyi rahatlatır, daha az kalori almanızı sağlar, beden ısısını istikrarlar, kilo denetimine yardımcı olur ve beden ısısını istikrarlar. Lakin gece çok geç saatte su içmek, uyku sistemimizi bozabilir” dedi.

DÜZENLİ SU İÇMENİN FAYDALARI

Uzm. Dyt. Sedef Aksu, nizamlı su tüketmenin beden için yararlarını ise şöyle sıraladı:

“Vücut ısısını istikrarlar.

“Su tüketimi sıcak havalarda bedeni serin meblağ. Soğuk havalarda da beden izolasyonunu sağlar.

“Kan hacmini artırır, böylelikle hücreler için gerekli oksijen ve besinin daha süratli bir biçimde taşınmasını ve kalbin daha sağlıklı olmasını sağlar.

“Bağırsakların çalışmasını sağlar. Münasebetiyle kabızlığı önler.

“Su sakinleştirir. Gerilim, gerginlik ve depresyonun tesirlerinin azalmasını sağlar.

“Emziren anneler için süt yapan en değerli kaynaktır.

“Grip üzere bulaşıcı hastalıklarla savaşırken beden direncine katkıda bulunur.

“Cilt sıhhatinin korunmasında kıymetli tesirleri vardır. Kâfi ölçüde su içen bireylerin cildi nemlenir, parlar, sağlıklı ve genç bir görünüme kavuşur.

“Ödemin bedenden atılmasını sağlar.

“Yeterli ölçüde içilen su metabolizmayı çalıştırır ve hızlandırır.

“Zayıflamaya yardımcı olur.

“Su içmek böbrek rahatsızlıklarından korur.

“Egzersiz yaparken gerçekleşen kasılma ve krampları önlemede yardımcı olur.

“Eklemlerin kayganlığını için gerekli sıvı yoğunluğunu istikrarlar.

“Mide salgısı ve tükürükte bulunduğundan, besinlerin daha kolay ve süratli bir biçimde sindirilmesine katkıda bulunur.

“Çocuklarda ve yetişkinlerde dikkat dağınıklığının önüne geçer.

“Yaşlılıkta ise hafıza kaybının önlenmesine yardımcı olur.

“Su içmek, böbrek rahatsızlıklarından korur.

Ağız kokusunu önler.”

AŞIRI İÇİLİRSE SU ZEHİRLENMESİ OLABİLİR

Suyun eksikliği üzere fazlasının da bedene ziyanlı olabileceğini söyleyen Uzm. Dyt. Sedef Aksu, “Su tüketiminde çoka kaçarsanız su zehirlenmesi yaşayabilirsiniz. Su zehirlenmesinde kalp atışları hızlanır ve kan basıncı artar. Su içerken ölçülere dikkat edilmelidir” dedi.

1 SAATLİK UÇUŞTA YARIM LİTRE SU KAYBI YAŞANIR

Dehidrasyon ve elektrolit istikrarının epeyce kıymetli olduğunun altını çizen Uzm. Dyt. Sedef Aksu, uçak seyahatinde su kaybı yaşandığını belirterek, “Uçuşlarda en büyük sorun yaşanan su kaybıdır. Bir saatlik uçuş, ortalama 2 bardak (500 ml) su kaybına yol açar. Saat başı su tüketiminize dikkat etmeniz değerlidir. Uçuşta kabin havasındaki nem oranının düşüklüğü nedeniyle teneffüs ve ter yoluyla su kaybı artacağından, çok yüksek millere çıkıldığından bedeniniz susuz kalabilir. Bu nedenle uçuş öncesi/sonrası ve uçuş sırasında bol su içmekte yarar vardır” diyerek açıklamalarını sonlandırdı.

https://www.haberler.com/saglik/uzm-dyt-aksu-asiri-sicaklarda-dehidrasyon-hayati-15161847-haberi/