5 maddede DAEŞ’e yardım ettiğini kabul eden Lafarge hakkında bilinmesi gerekenler

1. LAFARGE’IN TERÖRİST KÜMELERE YAPTIĞI ÖDEMELER, ON MİLYONLARCA DOLAR GELİR ELDE ETMESİNİ SAĞLADI

Lafarge, yan kuruluşu Lafarge Çimento Suriye (LCS) tarafından işletilen Suriye’deki Çelebiye Çimento Fabrikasının faaliyetlerine devam etmesi için DAEŞ ve El Nusra’ya 2013-2014 yılları ortasında yaklaşık 6 milyon dolar gönderdi.

Bu ödemeler karşılığında Lafarge, faaliyetlerine devam eden Çelebiye Çimento Fabrikasından 70 milyon dolar gelir elde etti.

ABD Adalet Bakan Yardımcısı Lisa Monaco, Ağustos 2013 ila Ekim 2014’te Lafarge’ın, bölgede rekabeti bastırmak ve pazar hissesini artırmak için DAEŞ’in Suriye’de denetimi sağlamasından yararlandığını belirtti.

2. LAFARGE, TÜRK ŞİRKETLERİNE KARŞI REKABET EDEBİLMEK İÇİN DAEŞ’TEN YARDIM İSTEDİ

ABD Adalet Bakanlığı, Lafarge’ın, Türk çimentosu, Çelebiye Çimento Fabrikasında üretilenden “genellikle daha ucuza satıldığı” için, terör örgütü DAEŞ ile yaptığı muahedeyi “Suriye’nin kuzeyine Türk çimentosu ithal eden rakiplerine maliyet yüklemek” maksadıyla kullandığını bildirdi.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, şirketin Suriye’deki ayağı LCS’nin yöneticilerinin, satılan bir ton çimento başına 750 Suriye lirası ödenmesi karşılığında DAEŞ’ten ithal edilen Türk çimentolarının satışını durdurmalarını ya da rakip eserlere vergi uygulayarak LCS’nin çimento fiyatlarını yükseltmelerini istediği belirtildi.

3. LAFARGE YÖNETİCİLERİ, DAEŞ İLE “PASTA PAYINI” GÖRÜŞTÜ

Bakan Yardımcısı Monaco, Fransız çimento şirketinin sırf “terörist kümenin operasyonlarını” mümkün kılmak için değil, DAEŞ’in “yasa dışı iştirakten elde etmeyi planladığı kar pastasından payının” ne olacağına ait de şirket içinde faal e-posta yazışmaları yaptığına dikkati çekti.

Şirket ve DAEŞ ortasındaki temasın ortaya çıkmasının akabinde sanıkların kanıtları gizlemek için harekete geçtiği lakin soruşturma kapsamında saklanmaya çalışılan e-postaların ortaya çıkarıldığı aktarıldı.

Monaco, davada ögelerin “uç” olduğunu lakin kelam konusu ögelerin şirketler ve yöneticilerinin yanlış seçimlerine karşı Bakanlığın kurumsal kabahat önceliklerini belirlemesi konusunda “öğretici” olduğunu tabir etti.

4. LAFARGE DAEŞ VE EL NUSRA’YA 6 MİLYON DOLAR ÖDEDİ

Fransız firması, denetim altında tuttukları bölgelerdeki tedarikçilere ve şirketin ne kadar çimento sattığına bağlı olarak değişen aylık “yardımlar” formunda DAEŞ ve El Nusra’ya, 5,92 milyon dolar ödeme yaptığını kabul etti.

Öte yandan, DAEŞ ve şirket ortasında uzlaşı sağlayan aracılara da yaklaşık 1,1 milyon dolar ödendiği aktarıldı.

Adalet Bakanlığına nazaran, Çelebiye Çimento Fabrikası 2014’te tahliye edilerek DAEŞ’in tesisin denetimini ele geçirmesi ve kalan çimentoları 3,21 milyon dolara satması için yer hazırlandı.

5. LAFARGE’I İLE BİRLEŞEN HOLCİM, MAHKEME İLE VARILAN UZLAŞIYI DESTEKLİYOR

Lafarge ile 7 yıl evvel birleşen ve isim değişikliğine giden İsviçre merkezli Holcim, şirketin müdahil olduğu hata teşkil eden hallerin hiçbiri ile alakası olmadığını ileri sürerek Lafarge’ın kabahati kabul ederek mahkeme ile uzlaşıya varmasına dayanak verdi.

Holcim’den yapılan açıklamada, davanın “Holcim’in temsil ettiği her şeyle taban tabana zıt” olduğu ve Lafarge’ın, yöneticilerinin ferdî hareketlerinden sorumlu tutulması gerektiği belirtilerek bu durumdan “derin üzüntü” duyulduğu tabir edildi.

“LAFARGE, ŞEYTANLA MUAHEDE YAPTI”

New York Doğu Bölge Mahkemesinde görülen davada Lafarge’ın, hakkındaki “DAEŞ’e yardım etme” suçlamasını kabul etmesinin akabinde açıklama yapan New York Bölge Savcısı Breon Peace, “Lafarge, şeytanla mutabakat yaptı.” sözünü kullanmıştı.

Peace, Lafarge ve Suriye’deki kolunun Adalet Bakanlığı tarafından, yabancı terör örgütüne takviyeyle suçlanan birinci şirketler olduğunu belirtmişti.

ABD’de görülen davada dün Fransız çimento üreticisi Lafarge’ın, terör örgütü DAEŞ’e yardım etme hatasını kabul ettiği ve 777,78 milyon dolar ceza ödemeye razı olduğu duyurulmuştu.

ŞİRKETİN SURİYE’DE KURULUŞUNDAN DAEŞ’E FİNANSMANA UZANAN SÜREÇ

Dünyanın en büyük çimento şirketlerinden Fransız Lafarge, Suriye’de Mart 2011’de başlayan iç savaşa karşın faaliyetini sürdürdü.

Terör örgütü DEAŞ’ın bölgeyi ele geçirmesine karşın üretim faaliyetlerini sürdüren şirket, 2014’ün sonlarında çalışmalarını sonlandırdı fakat şirketin Çelebiye bölgesindeki faaliyetlerini devam ettirebilmek için DAEŞ’e “haraç” ödemenin dışında örgütten materyal ve akaryakıt temin ettiği ifşa oldu.

Şirket, Temmuz 2015’te İsviçreli rakibi Holcim ile birleşerek isim değişikliğine gitti.

 Tesisin bir kısmına 2015 başlarında yerleşen ABD ve Fransız askerleri, Türkiye’nin 9 Ekim 2019’da Suriye’de terör örgütlerine karşı başlattığı Barış Pınarı Harekatı öncesinde, yaklaşık 4,5 yıl boyunca buranın bir kısmını üs olarak kullandı.

TRT World de Kasım 2021’de yayımladığı “The Factory” isimli belgeselinde Fransız devletiyle yakın bağ içinde olan Lafarge’ın, terör örgütü PKK ve DAEŞ’e 10 milyonlarca dolar ödeme yaptığını dokümanlarıyla ortaya koymuştu.